EVN, TƯỢNG ĐÀI VÀ Ô NHỤC

THẢO NGUYÊN 

Các chuyên gia về xây dựng đều khẳng định cần phải xem lại thiết kế cũng như thi công cột điện cao thế 500 kV bị quật đổ.

Giữa lúc đất nước đạng bộn bề với nhiều vấn đề an ninh, chính trị, kinh tế xã hội nóng bỏng; giữa lúc nhân dân đang căm phẫn với những kẻ “hoặc là khốn nạn hoặc là thần kinh”, bất chấp đời sống nhiều người đang cùng cực, lầm than vẫn chăm chăm xây tượng đài nghìn tỷ hòng chấm mút trên nổi đau đồng loại. Dư luận lại bàng hoàng khi biết EVN chuẩn bị đầu tư “Đài vinh danh công trình 500 KV” tại Gia Lai Thực chất là đã và đang thực hiện. Theo dự toán ban đầu tổng chi phí hoàn thành khi công trình đưa vào sử dụng là hơn 500 tỷ đồng. Con số 108 tỷ đồng một số báo đã nêu chỉ là tiền mua và dựng tượng mà thôi. Còn nhiều lắm các loại chi phí đền bù giải phóng mặt bằng, khởi công, khánh thành, bảo trì hàng năm...

 

 

Theo nhiều cán bộ lão thành ngành điện, công lao lớn nhất trong hình thành ý tưởng, chỉ đạo điều hành đường dây Bắc Nam 500 KV là của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Ngành điện không những không đáng vinh danh mà còn có tội vì đã làm hoen ố thành quả to lớn của công trình này. Ngày khởi công đã xảy ra sự kiện hy hữu: Một công nhân đã liều mình lao lên, vượt qua hàng rào rất nhiều bảo vệ để dúi vào túi Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt lá đơn tố cáo hành vi ăn cắp xi măng, sắt thép với khối lượng lớn của những vị trí trụ điện được tiến hành trước khi phát lệnh khởi công. Cũng từ đây, vụ án tham nhũng lớn đã được phanh phui. Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam hiện đại, 1 Bộ trưởng đương nhiệm phải đi tù.

Chưa hết, khi triển khai dự án, hàng chục triệu mét vuông đất đai và tài sản gắn liền trên đó của các thành phần kinh tế bị thu hồi, giải toả (phần nhiều là của dân nghèo, dân tộc thiểu số) mà không được đền bù cắc bạc nào. Nhiều đồng bào đang sống dở, chết dở do sống trong khu vưc ảnh hưởng của điện trường cao mà kêu chẳng thấu trời. Nhiều nơi môi sinh bị huỷ hoại nhưng ngành điện chưa bao giờ có ý định trích một phần lãi của mình để tái tạo, bù đắp cho môi trường…Trong khi chi phí mà ngành điện thực hiện thì tăng vống lên một cách vô tội vạ. Đến giờ này có thể khẳng định, dù được đưa vào sử dụng từ 1995 nhưng đường dây 500 KV Bắc Nam chưa được quyết toán và gần như không thể quyết toán!. EVN đã biện bạch vô vàn lý do, như nó vẫn thế để trốn tránh việc công khai minh bạch chi phí công trình khổng lồ này.

Nếu làm tượng đài vinh danh đường dây 500 KV thì nên chăng xem xét đúc tượng những kẻ đưa EVN làm kinh doanh viễn thông, kinh doanh bất động sản, kinh doanh ngân hàng, chứng khoán làm cho EVN mất vốn hơn 10.000 tỷ đồng (chỉ riêng kinh doanh viễn thông đã bay hơi mất 3.500 tỷ, theo Thanh tra Chính phủ). Nên nhớ, vụ Trịnh Xuân Thanh nổi đình, nổi đám mới chỉ làm mất 3.300 tỷ thôi, quá nhỏ so với EVN. Số tiền thất thoát của EVN khi được làm đến nơi đến chốn lớn hơn bất kỳ vụ nào được phát hiện trong quá khứ. Vinalines, vinashin, PVN không là gì so với EVN. Và đương nhiên, một phần trong số bốc hơi đó đã được Phạm Lê Thanh, Đào Văn Hưng và thuộc cấp biến thành nhà ngang, dãy dọc; biệt thự, villa ở Phú Mỹ Hưng và các khu độ thị đẳng cấp trong nước và nước ngoài.

Theo thống kê, hơn 90% các dự án điện (Thuỷ điện và nhiệt điện) được EVN “bố trí” cho các nhà thầu Trung Quốc. Trong đó có nhiệt điện Quảng Ninh, Hải phòng, Vĩnh Tân 1, Vĩnh Tân 2, Vĩnh Tân (n)… Và bất hạnh cho những địa danh được EVN “ưu ái” quy hoạch các nhà máy quái vật này. Dù biết nhiệt điện, thuỷ điện sẽ tàn phá nghiêm trọng môi trường nhưng EVN loá mắt vì tiền đã bỏ qua việc đánh giá tác động môi trường một cách nghiêm túc. EVN còn liều đến mức sẵn sàng copy đánh giá tác động môi trường của dự án khác gán cho Thuỷ điện Sông tranh 2. Và hậu quả thì nhân dân và đất nước khóc ròng. Thực tế đã chứng minh, vì lợi ích EVN đã nhẫn tâm xả lũ, mặc kệ cuộc sống người dân hạ du. Nhiều người dân đã chết oan khuất, không kịp trăng trối điều gì. Vậy nhưng EVN vẫn một mực “xả lũ đúng quy trình”. Dư luận đòi hỏi các đại biểu Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Nguyễn Xuân Phúc, Trần Đại Quang, Nguyễn Thị Kim Ngân… với những tuyên thệ vang trời khi nhậm chức, có biện pháp khẩn trương sục nước vào “bình EVN” để tiêu diệt bằng hết lũ chuột thất nhất tâm đang ẩn nấp trong đó. Cứu dân, cứu đời…

Nếu lập đài vinh danh đường dây 500 KV thì nên xây thêm nhiều đình, nhiều miếu để thờ phụng những kẻ chỉ định thầu sai nguyên tắc và hàng loạt sai phạm đặc biệt nghiêm trọng khác xảy ra tại dự án xây dựng đường dây 220 KV Đắc Nông – Phước Long – Bình Long. Thất thoát tại công trình này, theo một điều tra viên công an Bình phước là hơn 300 tỷ trên tổng chi phí toàn dự án 1.400 tỷ. Báo chí nhận được nhiều đơn thư của cán bộ ngành điện và của công an Bình Phước tố cáo Tướng PVV (C) và Tướng  NĐT của Bộ Công An nhập nhèm, dây dưa trong triển khai các biện pháp tố tụng hòng đánh bùn sang ao, kéo dài thời gian để ăn tiền của EVN. Ăn tiền của EVN cũng tức là ăn tiền của nhân dân. Sự trùng hợp kỳ lạ như trêu ngươi dư luận là lần này, đài vinh danh đường dây 500 KV tại Gia Lai do chính Ban dự án quản lý công trình miền Trung, đơn vị để xẩy ra hàng loạt sai phạm tại dự án đầu tư đường dây 220 KV Đắc Nông – Phước Long – Bình Long nói trên và đường dây 500 KV Pleicu – Mỹ Phước – Cầu Bông. Thế mới biết, nén bạc (của nhân dân) bị EVN ăn cắp, rồi EVN sử dụng để đâm toạc tờ giấy như thế nào.

Dư luận vẫn chưa hết bàng hoàng, ngày 22 tháng 4 năm 2016, đường dây 500 KV Quảng Ninh – Hiệp Hoà bỗng dưng lăn kềnh, bổ chửng chỉ vì làn gió nhẹ vừa đủ lung lay tàu lá chuối. Khỏi phải nói, nhân dân mong ước các cơ quan nhân cơ hội này làm rõ trắng đen về chất lượng các công trình điện. Bởi vấn đề là rất nghiêm trọng, là an ninh quốc gia, là cuộc sống của hàng triệu hộ gia đình đang sống dưới hoặc gần các công trình điện. Làm sao có thể an cư khi mà trụ điện hàng trăm tấn được cắm đơn sơ trên bê tông vốn toàn bùn với cát. Làm sao dân phải trả tiền điện cho những lỗi lầm không thể tha thứ của EVN. Vậy nhưng EVN đã “chạy” được cơ quan chức năng, cụ thể là chạy được đích danh Giám đốc công an tỉnh Bắc Giang. Dường như có ai đã mớm cho, EVN tổ chức cướp hiện trường, xoá bỏ sạch trơn những bằng chứng sai phạm hiển nhiên. Thi công sai thiết kế, nghiệm thu lếu láo. Nhiều hạng mục sai lớn đáng lẽ phải khắc phục xong mới được nghiệm thu nhưng tất cả đã được ăn chia, nhắm mắt ký bừa bất chấp mất an toàn hiện hữu. Để chạy theo thành tích, để chạy vào trung ương, chạy vào quốc hội, dù được cấp dưới báo cáo công trình còn nhiều khuyết tật, chưa đủ điều kiện sử dụng nhưng Đặng Văn Tường, Nguyễn Ngọc Minh, lãnh đạo Công ty Truyền tải điện Quốc gia vẫn cứ ra lệnh đưa đường dây vào sử dụng.

 

Các chuyên gia về xây dựng đều khẳng định cần phải xem lại thiết kế cũng như thi công cột điện cao thế 500 kV bị quật đổ.

 

Thiên và Nhân bất dung gian. Tháng 5 năm 2016, Anh Vũ Đức Thuận (1970), trú tại thôn An Hưng, xã Đại An, Vụ Bản, Nam Định cùng em trai đã đánh cuộc cả danh dự và cuộc sống gia đình đứng lên công khai tố cáo đơn vị thi công và ngành điện đã gian dối trong thi công các trụ móng điện đường dây 220 KV Ninh Bình – Nam Định. Theo đó, anh Thuận đã không quản hiểm nguy quay video cảnh đổ bê tông trụ móng nhưng chỉ một phần rất nhỏ là có xi măng và cát sỏi còn lại là dùng đất làm đế móng. Anh Thuận đã vô cùng ngạc nhiên khi đáng lẽ mỗi trụ móng phải làm trong 25 ngày nhưng đằng này người ta chỉ làm trong vẻn vẹn 2 ngày... Đến người dân bình thường cũng cảm nhận được mức độ tham nhũng liều lĩnh, trắng trợn, như chỗ không người tại dự án này. Tưởng rằng sự dũng cảm của anh em nhà  Thuận sẽ được các cơ quan bảo vệ pháp luật cùng đồng hành đi đến công lý. Nhưng một lần nữa lại bị EVN qua mặt. Thế này thì ai giám đứng ra tố cáo tham nhũng với Đảng và Nhà nước nữa.

 

Phần móng đổ bê tông chỉ bỏ một phần xi măng vào trộn cùng đá sỏi, phần còn lại là đất cho xuống phần đế móng. Ảnh cắt từ clip

Công nhân dùng chân nhồi bê tông lẫn đất xuống phía dưới đế móng cột điện.

Ảnh: GĐ&XH

Những ai còn muốn dựng tượng xây đài thì nhớ thêm những kẻ đang ngày đêm tìm mọi mưu kế để tăng được giá điện mặc cho đời sống nhân dân ngày một khó khăn, doanh nghiệp đang ở bước đường cùng. Tăng giá điện để được sống phè phỡn, tăng giá điện để dễ dàng ăn cắp và bù vào phần hao hụt do quan lý non kém...

Để chống tham nhũng được như kỳ vọng của nhân dân, phù hợp với những gì lãnh đạo đã long trọng tuyên thệ không thể không xét lại toàn diện những vụ việc này giống như đang làm với PVC và AVG.

Nếu hô hào chống tham nhũng mà bỏ qua những vụ việc này thì thật ra tâm và tầm của những người hô hào cũng... thường thôi.

Và nếu vậy thì ắt sẽ đến lúc những người đang hô hào chống tham nhũng hôm nay và quảng đại nhân dân sẽ tuỳ theo vị trí để hoặc là cay đắng hoặc là hân hoan ngộ ra một điều xưa cũ: Cướp đoạt của kẻ đi cướp đoạt thì cũng... tất yếu thôi.

 

THẢO NGUYÊN