Tìm hiểu về Thể chế

 Chúng tôi nhận được từ Ban Biên Tập Dân Quyền (Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự) thông tin về việc "Tìm hiểu về Thể chế". Xin giới thiệu bạn đọc.

Site Huỳnh Ngọc Chênh


Trên thế giới văn minh hiện nay, ngoài một số nước Ả Rập quân chủ, có 3 thể chế cơ bản được áp dụng:

- Tổng thống chế (Tổng thống được bầu trực tiếp bởi đa số cử tri),

- Bán Tổng thống chế (Tổng thống được bầu trực tiếp bởi đa số cử tri, sau đó Tổng thống chỉ định Thủ tướng điều hành Chính phủ).

-Thể chế Đại nghị (cử tri chỉ bầu trực tiếp dân biểu, sau đó các dân biểu sẽ bẩu Thủ tướng).

Ba thể chế nói trên đều lấy dân làm gốc.

Việt Nam là một nước có thể chế rất đặc thù:

- Các đại biểu Quốc hội bầu Chủ tịch nước (một tên gọi khác của chức vị Tổng thống) và Thủ tướng. Nhưng Chủ tịch và Thủ tướng lại do Đảng chỉ định trước và các đại biểu Quốc hội cũng  chỉ có các vị này để  "bầu", vì thế các vị được "bầu" gần như 100%.

- Các đại biểu Quốc hội cũng do Đảng "đề nghị" và dân cũng chỉ có các vị này để "bầu".

 Hầu hết các ứng cử viên không do Đảng  "đề nghị"  đều bị cấm cửa trong lần bầu cử Quốc hội khóa 14 vửa qua.

Thể chế này không lấy dân làm gốc. Gốc là Đảng. 

Bởi thế, là người Việt Nam, chúng ta có nhu cầu tìm hiểu các thể chế đang được áp dụng ở các nước dân chủ và cũng vì các thể chế này đã đem lại sự thịnh vượng, thăng tiến, hài hòa, hạnh phúc cho đất nước mà trụ cột vẫn là người dân.

Ngoài những bài viết có tính chất giáo khoa, chúng tôi mong đợi các trí thức Việt Nam đang sống trực tiếp trong các thể chế ở các nước dân chủ viết chi tiết thêm về các thể chế này qua kinh nghiệm sống của họ.

Chúng tôi kêu gọi bạn đọc gửi ý kiến của mình qua email của Ban biên tập (bbtdanquyen@gmail.com), dù chỉ là năm mười dòng, và chúng tôi sẽ tập hợp những ý kiến đó để đăng tải với tên tác giả trừ trường họp có yêu cầu ngược lại.

Những bài viết về thể chế sẽ được xem là tài sản chung của tất cả mọi người, có thể được tán phát mà không cần ghi nguồn của chúng tôi.

- Tham khảo một số mô hình nghị viện của các nước
- Tìm hiểu chủ nghĩa toàn trị và chủ nghĩa chuyên chế
- So sánh chế độ tổng thống với chế độ đại nghị
- Chủ nghĩa đa nguyên là gì?
- Nhất thể hóa theo mô hình tổng thống lưỡng tính
- Nhất thể hóa: Phân tích để lựa chọn mô hình
- Vận hành nhất thể hóa theo mô hình đại nghị

Ban Biên Tập Dân Quyền