Cá Voi Xanh Mắc Cạn

The Diplomat

Gary Sands November 16, 2017

Bắc Kinh đã thành công ngăn chặn Dự Án khai thác khi đốt Cá Voi Xanh giữa ExxonMobil và Hà Nội.

Dự án nầy được ký kết từ đầu năm 2017 khi John Kerry, cựu ngoại trưởng thời Obama, đến thăm Hà Nội vào tháng 1/2017, trị giá $10 tỉ dollars. ExxonMobil đã đầu tư vào dự án $600 triệu dollars. Nếu thành công dự án sẽ mang lại $20 tỉ dollars cho ngân sách VN với trữ lượng ước tính lên đến 150 tỉ mét khối hơi đốt.

Dự án khí đốt Cá Voi Xanh nằm tại các lô 117,118, 119 và 120 thuộc thềm lục địa của Việt Nam. Theo kế hoạch đến cuối năm 2023, dòng khi đốt đầu tiên của dự án Cá Voi Xanh sẽ được đưa vào bờ. Nhưng dựa vào Đường Lưỡi Bò, Bắc Kinh cũng tuyên bố Lô 118 thuộc về họ. Trong khi, về mặt kỹ thuật, vị trí khai thác của ExxonMobil được báo cáo là không rơi vào bên trong những vùng tuyên bố của Bắc Kinh theo tinh thần Đương Lưỡi Bò, nhưng các mũi khoan lại lấy khí đốt từ chính khu vực mà Trung Quốc đã khai thác vào năn 2014 với giàn khoan Hải Dương 981, khiến đưa đến những tranh chấp quyết liệt giữa TQ và VN.

Trong những tháng dẫn đến hội nghị thượng đỉnh APEC, Hà Nội đã liên tục kêu gọi Đại Công Ty Dầu Khí ExxonMobil thông báo ngày khởi công chính thức dự án nầy vào dịp hội nghị APEC diễn ra – một thời điểm mà báo chí và truyền thông Hà Nội vô cùng "hồ hởi phấn khởi quảng cáo" trong nhiều tháng trước đó.

Tuy nhiên, tuần vừa qua (tháng 11/2017), lễ khởi công dự án Cá Voi Xanh mà phía VN mong đợi đã không xảy ra. Trong một cuộc hội thảo tại hội nghị APEC, Liam Mallon, Giám Đốc Phát Triển của ExxonMobil cho biết, "Có những hợp đồng cụ thể còn phải được soạn thảo," và, do đó, ExxonMobil phải hoãn quyết định đầu tư cho đến năm 2019.

Đương nhiên, có nhiều lập luận khác nhau về vụ "cá voi mặc cạn" nhưng tựu trung nguyên nhân chính vẫn là sự bắt nạt của đồng chí xấu bụng phương bắc. Sau vụ hủy hợp đồng khai thác với công ty Repsol  của Tây Ban Nha trước đây trên Biển Đông, Hà Nội lại một lần nữa ngậm đắng nuốt cay mà lùi bước. Nhưng lần nầy, thay vì Hà Nội chủ động chào thua Bắc Kinh, chính Chú Sam qua trung gian của tập đoàn cá mập ExxonMobil đã chính thức quỳ gối trước Trung Quốc, mặc dù trước đó Rex Tillerson đã nhiều lần tuyên bố rất hùng hổ về chính sách Biển Đông. Thế mới biết cọp nào là cọp thực và cọp nào là cọp giấy. Thế là chỗ dựa cuối cùng của Hà Nội đã trở thành mây khói.