‘Củi’ từng là danh mộc hay gỗ tạp…

Nguyễn Hồng Phúc (VNTB) 

Những ‘củi’ đó từng được Bộ Chính trị xem là ‘gỗ quý’ thông qua những lần cơ cấu nhân sự - kiểu như vừa diễn ra ở Hội nghị Trung ương 9 về quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương nhiệm kỳ 2021 – 2026 của đảng cộng sản.

“Khi tiếp xúc cử tri, tôi hay nói: Cái lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy. Củi khô, củi vừa vừa cháy trước, rồi cả lò nóng lên, tất cả các cơ quan vào cuộc, có ai đứng ngoài đâu. Và không thể đứng ngoài được. Cá nhân nào muốn không làm cũng không thể được, thế mới là thành công”.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu ví von như vậy tại phiên họp thứ 12 của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tổ chức tại Hà Nội ngày 31-7-2017. [xem clip tường thuật của VTV1: http://bit.ly/2LCoNaV]

Hạt giống đỏ sao lại là gỗ tạp?

Hạt giống đỏ là một thuật ngữ mang tính khái niệm để chỉ những thanh niên có tiềm năng, tri thức và khả năng lãnh đạo được đảng cộng sản Việt Nam quy hoạch, định hướng để làm cán bộ lãnh đạo trong tương lai.

Như nhận định của bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, phó bí thư Thành ủy TP.HCM thì ‘hạt giống đỏ’ còn có tính kế thừa (kiểu như một gene di truyền!?): “Nếu như con em cán bộ lãnh đạo có sự trưởng thành và được các đại hội Đảng tín nhiệm, được tổ chức tín nhiệm giao những trọng trách thì đó là điều hạnh phúc của dân tộc, của đảng. Tôi nghĩ như vậy. Không có gì nghi ngại cả. Đó là sự kế thừa truyền thống, họ giữ gìn truyền thống đó và biết phát huy truyền thống đó để làm tiếp sự nghiệp mà cha ông họ đã đi” [http://bit.ly/2yPmqLM]

Thế nhưng dường như hạt giống đỏ nhiều khi lại thuộc giống gỗ tạp, chứ không hề là danh mộc.

Có hai ý mà bài viết xin được luận bàn: thứ nhứt, cho đến nay chưa có quan chức nào của đảng bị xem xét trách nhiệm hình sự với tội danh tham nhũng, lẽ ấy nên tài sản có được từ tham nhũng của các quan chức này vẫn không bị tịch biên.

Vấn đề thứ hai, những ‘củi’ đó từng được Bộ Chính trị xem là ‘gỗ quý’ thông qua những lần cơ cấu nhân sự - kiểu như vừa diễn ra ở Hội nghị Trung ương 9 về quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương nhiệm kỳ 2021 – 2026 của đảng cộng sản.

Chuyện quan chức chóp bu của đảng như Đinh La Thăng hầu tòa thì ai cũng rõ rồi. Khi ấy báo chí từng ngợi ca là “công cuộc chống tham nhũng của đảng không có vùng cấm”. Thế nhưng không một tài sản nào có được từ tham nhũng của ông Thăng bị tòa sơ thẩm lẫn phúc thẩm tuyên tịch biên.

Một vụ nữa khá rõ về tham nhũng. Ngày 16-2-2017, báo chí đưa tin Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ đạo các cơ quan chức năng làm rõ thông tin báo chí nêu liên quan tài sản của Thứ trưởng Bộ Công thương, Hồ Thị Kim Thoa. Sau đó, bà Thoa bị Ủy ban Kiểm tra trung ương kết luận hàng loạt sai phạm.

Ngày 8-8-2017, bà Thoa bị Ban Bí thư quyết định miễn nhiệm chức vụ ủy viên Ban cán sự đảng Bộ Công thương, và đề nghị Thủ tướng miễn nhiệm chức danh Thứ trưởng Bộ Công thương. Ngày 16-8-2017, Thủ tướng quyết định miễn nhiệm chức Thứ trưởng của bà Thoa, và… chấm hết.

Đến nay thì bà Hồ Thị Kim Thoa đã dư dã thời gian để ‘thoái vốn’ sạch sẽ trên sàn chứng khoán [http://bit.ly/2RmFHzs]. Giờ có muốn khởi tố vụ án về tham nhũng để khẳng định “công cuộc chống tham nhũng của đảng không có vùng cấm”, thì coi như phần tịch biên tài sản tham nhũng là con số 0.

Cần xác định rõ rằng tất cả những lời hoa mỹ về phòng chống tham nhũng kiểu ‘cái lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy’ là dành để phục vụ tuyên truyền. Người dân chỉ cần biết, tài sản tham nhũng đó đã thu hồi được chưa?

Bởi ở đây dù là ‘củi’ hay đang là ‘gỗ quý pơ mu’, thì tham nhũng về bản chất là một hành vi có tính chất vụ lợi, và một trong những hậu quả mà tham nhũng gây ra là tài sản công bị chiếm đoạt. Chính vì vậy, mục tiêu quan trọng của đấu tranh chống tham nhũng, là phải bảo vệ được lợi ích của nhà nước cũng như lợi ích của tập thể và cá nhân.

Nói theo ngôn từ của tuyên giáo đảng, thì dường như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nên sớm phải đăng đàn để nhắc nhở thuộc cấp, là chống tham nhũng cần quan tâm đến việc tịch biên, thu hồi tài sản tham nhũng, tránh tình trạng chỉ quan tâm đến việc xử lý người vi phạm về kỷ luật hay hình sự, mà thiếu biện pháp hữu hiệu để thu hồi lại số tài sản mà kẻ tham nhũng đã chiếm đoạt từ việc thực hiện hành vi tham nhũng.

Điều 70, Luật phòng, chống tham nhũng năm 2005 quy định rằng cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải áp dụng các biện pháp cần thiết để, thu hồi, tịch thu tài sản tham nhũng; tài sản tham nhũng phải được trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc sung quỹ nhà nước.

Tuy nhiên khi năm 2018 đi qua, nhiệt năng có từ lò đốt của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không sinh ra được một công năng thiết thực nào; chưa tài sản tham nhũng nào bị tịch biên và thành ngữ ‘hy sinh đời bố, củng cố đời con’ vẫn đúng.

Làm gì để rừng không thành củi?

Việc trồng rừng với những giống danh mộc đã khó, vậy sao lại dễ dàng để những danh mộc ấy thành củi để chụm lò? Và vì sao nhiệt năng lò đốt lại không sản sinh ra công năng hữu ích cho người dân? Phải chăng là đã sai ngay từ ban đầu cách thức chọn giống trồng rừng, cũng như tàn phá rừng để kiếm củi?

Sinh tiền, nhà báo Lý Tiến Dũng, Tổng biên tập báo Đại Đoàn Kết, cơ quan được gọi là tiếng nói của Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam - một đoàn thể chính trị giám sát việc đảng, việc chính quyền… đã từng báo động vào năm 2007 về Ủy viên Bộ Chính trị Lê Thanh Hải trong vụ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm, rằng đang có chuyện đèn cù “Bí thư Lê Thanh Hải phê bình Chủ tịch Lê Thanh Hải” [http://bit.ly/2Spk52L]. Tuy nhiên khi ấy cả Tổng bí thư Nông Đức Mạnh và sau đó là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đều bỏ qua những khuyến cáo này từ báo chí.

Bổn cũ vẫn được soạn lại. Trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 9 hôm 25-12-2018 [http://bit.ly/2BP8TFs], Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng có nói rằng (trích): “Năm 2004, Bộ Chính trị khoá IX đã ra Nghị quyết số 42 về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. (…) Để chuẩn bị nội dung trình hội nghị Trung ương hôm nay, Bộ Chính trị đã thành lập Ban Chỉ đạo gồm một số đồng chí Bộ Chính trị, Ban Bí thư; Ban Bí thư đã quyết định thành lập Tổ giúp việc gồm một số đồng chí ủỷ viên Trung ương và cán bộ của các ban Đảng. Ban Chỉ đạo đã ban hành quy định về nhiệm vụ, quyền hạn, nguyên tắc, chế độ làm việc của Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc.

(…) Quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương nhiệm kỳ 2021 - 2026 chưa phải là “làm nhân sự” cụ thể cho nhiệm kỳ tới, nhưng là một bước chuẩn bị rất quan trọng, là cơ sở cho công tác nhân sự Ban Chấp hành nhiệm kỳ XIII của Đảng. Vì thế, trong quá trình thực hiện phải hết sức thận trọng, bảo đảm đúng nguyên tắc tập trung dân chủ và các quy định của Đảng về công tác cán bộ, phải thật sự công tâm, khách quan, tuyệt đối không được thiên vị, cá nhân, không để lọt vào quy hoạch những người không đủ tiêu chuẩn, nhất là những người có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, có quan điểm lệch lạc, mất đoàn kết, tham nhũng, tiêu cực”.

Như vậy, một lần nữa, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn tin cách chọn giống để ươm mầm của mình trong trồng rừng là đúng, là sẽ sinh ra những danh mộc.

Ở đây, ông Nguyễn Phú Trọng quên mất rằng đây đâu phải chuyện nội bộ đảng của ông. Do Hiến pháp quy định điều 4 về sự lãnh đạo của đảng dẫn đến đồng nhất lãnh đạo đảng là lãnh đạo quốc gia, nên đảng nếu thực lòng vì dân, vì nước thì cần biết quên cái chuyện chọn toàn bộ lãnh đạo chiến lược quốc gia chỉ trong nội bộ tổ chức đảng đi.

Vậy thì cần phải làm gì?

Câu chuyện thay cho lời kết

Nhà báo Lưu Trọng Văn kể: “Năm 2003, một nữ sinh viên luật chính trị của đại học Carleton Canada vừa 19 tuổi, thủ lĩnh của 8.000 sinh viên ủng hộ các tư tưởng trị quốc của ngài Paul Martin - bộ trưởng Tài chính, khi tranh cử thủ tướng đã mở chiến dịch vận động cử tri bỏ phiếu cho ngài Martin. Rồi Martin trúng cử thủ tướng, khi cô sinh viên tốt nghiệp đại học, Martin đã mời cô làm trợ lý cho mình.

Trong một buổi tiếp đoàn chính phủ Việt Nam bên cạnh thủ tướng Martin có cô gái này. Nhìn hình dáng đặc sệt châu Á của cô, thủ tướng Phan Văn Khải đã bắt tay và hỏi, cô gốc nước nào, cô đáp: Việt Nam.

Một lần cô về Việt Nam, gã chở xe máy đưa cô về thăm ngôi nhà ba mẹ cô ở gần chợ Tân Định, Sài Gòn trước khi vượt biên. Cô đã đứng lặng hồi lâu rồi lén gã lau nước mắt.

Gã hỏi, ước mơ của cháu là gì? “Làm chính trị”. Cô nói. Rồi sau khi Martin không làm thủ tướng nữa, cô hoạt động nhiều lĩnh vực rồi lập gia đình và vừa sinh con. Khi đứa trẻ có dòng máu Việt ra đời, thủ tướng đương nhiệm trẻ trung của Canada Justin Trudeau điện thoại cho cô, mời cô làm trợ lý chuyên viết phát biểu cho mình.

Cô cười đáp: “tôi vừa có em bé”. “Cô cứ vừa ở nhà nuôi con và vừa làm việc cho tôi”. Thủ tướng nói. Thế đấy, nếu cô về Việt Nam thì cô làm sao lọt vào được các vòng quy hoạch của đảng để trổ tài chính trị của mình phục vụ quê hương? Nếu bạn hỏi cô gái kia là ai, xin thưa: Lưu Trọng Xuân An. Ông nội của An là anh ruột cha gã (tức thi sĩ Lưu Trọng Lư). Bố của An là Lưu Trọng Hồ, dược sĩ đại uý biệt phái quân đội Việt Nam Cộng Hòa, bị học tập cải tạo sau đó vượt biên…

Việt Nam: Nhìn nhận kinh tế chính trị 2018 và dự báo 2019

TS. Phạm Quý Thọ - Gửi cho BBC từ Hà Nội

Biển hiệu chào mừng ngày thành lập đảng Cộng sản Việt Nam được dựng lên hàng năm. HOANG DINH NAM/AFP/GETTY IMAGES

Chuyển động kinh tế và chính trị ở Việt Nam hiện nay được phản ánh bởi hai hướng có vẻ trái ngược về tính chất: kinh tế theo hướng thị trường hơn và chính trị theo hướng tập trung quyền lực cao hơn.

Hai xu hướng này khởi đầu từ việc ứng phó với suy giảm kinh tế trong các năm 2009 - 2015, mạnh lên từ 2016 và hỗ trợ nhau để tạo nên tăng trưởng kinh tế cao năm 2018, sẽ giao động không lớn năm 2019. Việc phân tích khái quát về hai hướng này được minh chứng bằng những sự kiện và số liệu gần nhất, cải cách thể chế thực chất cần được nhấn mạnh là dư địa tiềm tàng cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.

Về kinh tế

Tăng trưởng GDP không chỉ là thước đo về thành tích kinh tế mà còn là sự biểu thị tính chính danh của Đảng Cộng sản Việt Nam và nỗ lực điều hành của Chính phủ, nên nó đặc biệt quan trọng thu hút sự quan tâm.

Tổng cục thống kê vừa công bố tỷ lệ tăng GDP của cả nước là 7,08% với tỷ trọng vượt trội của nhóm ngành sản xuất, chế biến. Một số số liệu liên quan như chỉ số giá, tín dụng, tăng thu ngân sách… cũng được đưa ra để phản ánh sự thay đổi tích cực của chỉ tiêu này. Truyền thông nhà nước bình luận đây là một trong 10 sự kiện kinh tế đáng chú ý của năm sau một thập kỷ tính từ 2008.

Ngay sau đó, trong phiên họp cuối năm ngày 28/12/2018 của Chính phủ có sự tham dự của Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, các lãnh đạo chủ chốt các ban ngành và địa phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: "… niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng … chưa bao giờ lớn và sâu sắc như lúc này". Sự phấn khởi này là có thể hiểu được.

Kết quả tăng GDP cao năm 2018 là sự tiếp nối của xu hướng khắc phục sự suy giảm trong giai đoạn trước và ứng phó với tình hình mới. Sự điều hành tích cực của Chính phủ bởi chính sách kinh tế thích ứng đã tạo nên động lực thúc đẩy. Chính sách này được vận hành từ đầu năm 2016 với sự cam kết mạnh mẽ của 'Chính phủ kiến tạo, liêm chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp'.

Các hoạt động của Chính phủ theo hai hướng chính, một là khuyến khích tự do kinh kinh doanh, từ khởi nghiệp doanh nghiệp đến thúc đẩy đầu tư tại các địa phương trong nước và nước ngoài, và hai là giảm thiểu, loại bỏ các rào cản từ bộ máy hành chính quan liêu trong điều kiện thể chế còn nhiều bất cập.

Chính sách nêu trên với nội hàm kinh tế trọng cung và mang tính thực dụng có ba đặc điểm chủ yếu. Thứ nhất, nó không những tạo được sự khác biệt với người tiền nhiệm với cách tiếp cận thực tế hơn mà còn hướng tới khắc phục những hậu quả nặng nề về kinh tế và thể chế do khủng hoảng từ thập kỷ trước. Thứ hai, nó phần nào 'tránh' được sự ảnh hưởng của tư tưởng ý thức hệ giáo điều về chủ nghĩa xã hội, quan niệm về bóc lột lao động, phân biệt đối xử với kinh tế tư nhân… còn nặng nề trong hệ thống chính trị hiện hành. Thứ ba, nó khơi thông các nguồn nội lực, đặc biệt từ kinh tế tư nhân, các hộ cá thể và phát huy những lợi thế từ nông nghiệp, du lịch… hướng tới tăng trưởng.

Thời kỳ 30 năm đổi mới, trong đó có thập kỷ 'bất ổn' vừa qua ở Việt Nam và sự vận hành của chính sách kinh tế hiện nay cho thấy kinh tế thị trường là sản phẩm quá trình phát triển tất yếu của nhân loại với những tính quy luật và các nguyên tắc nội sinh. Chúng không ngừng được khám phá và áp dụng vào thực tiễn bởi con người để tạo sự thịnh vượng cho mình. Việc chuyển đổi kinh tế sang thị trường đòi hỏi sự nhận thức đúng và tuân thủ các quy luật và nguyên tắc của nó. Quan niệm thị trường chỉ là 'cứu cánh' tạm thời cho chế độ là nguyên nhân chủ yếu của những chính sách sai lầm, duy ý chí và quản lý yếu kém trong một số giai đoạn. Bởi vậy, chính sách kinh tế thích ứng đang thúc đẩy xu hướng thị trường mạnh lên. Xu hướng này cần được hỗ trợ bởi cải cách thể chế mới có thể đảm bảo tăng trưởng bền vững.

Tổng thống Vladimir Putin đón TBT Nguyễn Phú Trọng ở Sochi hôm 06/09/2018. MIKHAIL KLIMENTYEV

Về chính trị

Chuyển động chính trị chủ đạo là sự tập trung quyền lực của Đảng Cộng sản. Đây là sách lược được ưu tiên thực hiện để củng cố chế độ và ổn định xã hội. Giải pháp chính trị này được đánh giá là thực tế ở Việt Nam khi không có sự lựa chọn khác để tránh khủng hoảng. Sự ảnh hưởng của yếu tố Trung Quốc, quốc gia có hệ thống chính trị tương tự với Việt Nam cũng được tính đến. Ngoài ra, một số quốc gia chuyển đổi sang chế độ theo kiểu phương Tây kiểu 'cách mạng cam' cũng là những bài học kinh nghiệm.

Chống tham nhũng 'không vùng cấm' và các nhóm lợi ích, cải tổ Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, cải cách hành chính… là các động thái mạnh và được nhìn nhận ở cả hai phương diện. Một là, tham nhũng đang là nguy cơ đối với sự tồn vong của chế độ, chống tham nhũng để lấy lại niềm tin. Hai là, trong Đảng đã và đang hiện diện các phe nhóm chia rẽ sự thống nhất mang tính nguyên tắc, chống tham nhũng là cách loại bỏ chống đối nhằm tập trung quyền lực.

Trong chiến dịch chống tham nhũng này đã có 40 vụ án và 500 bị cáo trong tổng số gần 60 vụ việc tham nhũng đã được đưa ra xét xử. Chỉ tính riêng từ đầu nhiệm kỳ khoá 12 đến nay đã xét xử sơ thẩm 21 vụ với 263 bị can, trong đó 3 bị cáo bị kết án tử hình, 9 bị cáo án chung thân. Hơn nữa, 60 cán bộ thuộc diện TƯ quản lý, trong đó có 5 uỷ viên trung ương đương nhiệm cũng đã bị thi hành kỷ luật. Việc cách chức Uỷ viên trung ương đối với ông Tất Thành Cang tại Hội nghị TƯ 9 ngày 26/12/2108 dự báo các đại án sẽ vẫn tiếp tục trong năm tới.

Sự kiện Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội khoá 14 bầu làm Chủ tịch nước sau khi ông Trần Đại Quang qua đời được giới truyền thông bình chọn là tiêu biểu năm 2018. Sự kiện này được bình luận sẽ thúc đẩy nhất thể hoá, vốn đang có chủ trương thí điểm ở cấp địa phương.

Một số hoạt động lập pháp của Quốc hội như ban hành Luật An ninh Mạng, đồng thuận tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), và đặc biệt việc hoãn thông qua Dự luật về ba đặc khu không những chỉ thể hiện ý chí của Đảng và nhà nước, mà phần nào phản ánh ý kiến của người dân. Trước đó, các đợt biểu tình của đông đảo nhân dân phản đối dự luật này.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định quyết tâm xây dựng Chính phủ kiến tạo phát triển, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp. AFP

Một số điểm đáng chú ý được rút ra từ xu hướng chuyển động chính trị là:

Một, những bất cập của thể chế kể cả về các quy tắc, luật lệ, tổ chức, nhân sự đang được bộc lộ, phản ánh sự không phù hợp, trì trệ của thể chế hiện hành với sự chuyển đổi kinh tế sang thị trường;

Hai, các giải pháp mạnh về chống tham nhũng tạo phản ứng tích cực về niềm tin từ nhân dân và doanh nghiệp, góp phần hỗ trợ chính sách kinh tế thích ứng để tăng trưởng;

Ba, việc củng cố tổ chức, nhân sự của Đảng theo hướng tăng quyền lực cho Bộ Chính trị, Ban bí thư thể hiện sự thận trọng, cân nhắc về đề cao, sùng bái cá nhân khi chưa có cơ chế giám sát quyền lực hữu hiệu khác;

Bốn, một số nội dung trong lĩnh vực tư tưởng như 'tự chuyển hoá', 'tự diễn biến', 'tự nêu gương'… mang tính đức trị, khó áp dụng trong thực tế. Việc kỷ luật khai trừ GS Chu Hảo gây hiệu ứng trái chiều, đặc biệt trong giới trí thức.

Ông Chu Hảo cầm cuốn sách "Dân chủ và Giáo dục' của tác giả John Dewey do Nhà xuất bản Tri Thức phát hành. HOANG DINH NAM/GETTY IMAGES

 

Chính phủ Việt Nam đã loan báo năm 2018 có tăng trưởng GDP đạt mức kỷ lục, ước đạt 7,08%, cao hơn mục tiêu 6,7% đề ra. HOANG DINH NAM

Dự báo 2019

Nhận định về bối cảnh trong nước và quốc tế năm 2019 là phức tạp, thay đổi nhanh và khó lường, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lưu ý các lãnh đạo 'không ngủ quên trên vòng nguyệt quế' và tìm kiếm cách thức tăng trưởng nhanh và bền vững dựa vào ba trụ cột là kinh tế, xã hội và môi trường. Ông 'đặt bài' Tổ tư vấn kinh tế "làm sao tránh được bẫy thu nhập trung bình, bẫy lao động giá rẻ, bẫy gia công, bẫy 'thiên đường ô nhiễm'", thậm chí đề nghị nghiên cứu về mối quan hệ giữa 3 trụ cột gồm "nhà nước pháp quyền, kinh tế thị trường, và xã hội dân chủ".

Tuy nhiên, dựa vào những phân tích tình hình năm 2018 những dự luận về chuyển động kinh tế chính trị năm 2019 có một số điểm chú ý sau:

Một là, tăng GDP năm 2019 vẫn là khả quan, gần đạt 7% chủ yếu nhờ quán tính của chính sách kinh tế thích ứng của Chính phủ và 'sự nhượng bộ' của Đảng trong lĩnh vực kinh tế để hỗ trợ tăng trưởng.

Hai là, chính sách kinh tế trọng cung sẽ gặp khó khi lượng cầu trên thế giới và trong nước sẽ suy giảm do cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung lan rộng. Các nhận định về tác động đối với Việt Nam và sự chuẩn bị đối phó là chưa có phương án rõ ràng, cụ thể.

Ba là, cải cách thể chế, mặc dù được cho là quan trọng, thậm chí coi là dư địa của tăng trưởng, song không thể có đột phá theo hướng thúc đẩy mạnh thị trường, mà tuỳ thuộc vào những cân nhắc thận trọng của Đảng về tăng trưởng kinh tế và tăng cường tập trung quyền lực.

Bốn là, sẽ không thể tập trung quyền lực vào tay cá nhân và được thể chế hoá theo kiểu Tập Cận Bình ở Trung Quốc, nhưng xu hướng tập trung quyền lực của Đảng mạnh lên. Nhất thể hoá sẽ vẫn là sự cân nhắc thận trọng.

Việt Nam đang cải tổ ngành công an. GETTY IMAGES

Tóm lại, mức tăng trưởng cao trong năm 2018 tạo nên sự phấn khích chính trị, xã hội, nhưng để có tăng trưởng nhanh trong một thời gian dài, như 'điều thần kỳ' từng diễn ra trước đây đối với một số nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore…, kể cả Trung Quốc đối với Việt Nam là hy vọng. Các cải cách trong giai đoạn tới, kể cả năm 2019 sẽ rất quan trọng cho sự phát triển của đất nước.

P.Q.T.