Điểm báo về VENEZUELA

Từ 01/2/2019 đến 4/2/2019

+ Đài Pháp RFI 2/2/2019 : “Juan Guaido nói 85% số dân Venezuela muốn thay đổi “

Nhà lãnh đạo đối lập ở Venezuela Juan Guaido đã trả lời phỏng vấn của Tuần báo Pháp L’ Obs :

Tôi cực lực bác bỏ lập luận cho rằng Guaido  tiến hành một cuộc đảo chính để giành lấy quyền hành . Kẻ tiếm quyền chính là Tổng thống Maduro . Ông Maduro không được bầu lên trong một cuộc bỏ phiếu tự do và minh bạch . Ông ấy đã hủy hoại luật pháp trong chính trị Venezuela ngay từ đầu , vì vậy ông ấy không phải là nguyên thủ quốc gia chính đáng . Điều 133 trong Hiến pháp của chúng tôi quy định rằng trong trường hợp đó , bản thân tôi trong tư cách chủ tịch Quốc hội phải đứng ra điều hành đất nước để tổ chức các cuộc bầu cử tự do . Tôi chỉ đảm nhận các quyền lực mà Hiến pháp trao cho tôi .

- Guaido cho biết ông không nghĩ rằng đất nước sẽ rơi vào cuộc nội chiến tương tàn . Lý do là ngày nay 85% số dân Venezuela mong muốn thay đổi , chỉ còn một nhóm rất nhỏ bám xung quanh ông Maduro và dùng vũ khí để bám quyền , tiếp tục thâu tóm tài nguyên của đất nước .

- Theo L’ Obs , không nên nhìn nhận vấn đề Venezuela dưới lăng kính địa chính trị hay ý thức hệ mà phải xem xét vấn đề dưới góc độ con người , để thấy rằng đất nước này đang trải qua một trong những thảm kịch khó hiểu nhất của thời đại chúng ta . Venezuela đang có tất cả những dấu hiệu của một quốc gia bị chiến tranh tàn phá mà không hề có chiến tranh . Đó là một đất nước có trữ lượng dầu mỏ thuộc loại quan trọng nhất thế giới nhưng từ năm 2014 đến nay đã mất đi một nửa GDP , 3 triệu dân phải tản cư sang các nước láng giềng , tỷ lệ tử vong do tình trạng tội phạm tại thủ đô Caracas đã vượt qua mức Bagdad thủ đô của Irak thời loạn lạc năm 2004 , người dân còi cọc vì thiếu lương thực .

Nguyên do là vì cách quản lý yếu kém nguồn dầu mỏ ,vốn là nguồn lợi chính của Venezuela , xảy ra từ thời ông Chavez làm Tổng thống . Ông Chavez đã dùng tiền thu được từ dầu mỏ để tài trợ những chương trình xã hội  nhằm lấy lòng dân mà không chuẩn bị cho tương lai của đất nước . Ông cũng không làm gì để chấm dứt tình trạng quản lý tồi tệ của Tập đoàn dầu hỏa nhà nước PDVSA , để cho nó biến thành một công cụ chính trị và để cho sản lượng dầu hiện giờ chỉ bằng 1/3 mức của những năm 2000. Chế độ cách mạng Bolivar do ông Chavez đề xướng cũng đã biến thái nên với chế độ độc đoán hiện nay của ông Maduro , đất nước Venezuela càng ngày càng suy sụp và bị cô lập . Bây giờ ông Maduro chỉ còn một lập luận để bám quyền là Venezuela gập khó khăn do bị Hoa Kỳ can thiệp . Tuy nhiên dù có hay không có bàn tay của Washington thì ván cờ cũng sắp kết thúc đối với một chế độ đã bị mất uy tín và đã đến lúc tàn hơi .

+ VNEXPRESS 2/2/2019 : “ Tướng không quân Venezuela đương nhiệm nói 90% lực lượng vũ trang Venezuela đứng về phía người dân Venezuela “

Tướng Francisco Yanez lãnh đạo bộ phận kế hoạch chiến lược của không quân Venezuela đã công khai ủng hộ Juan Guaido , phản đối nhà độc tài Maduro và kêu gọi các thành viên trong quân đội đừng hậu thuẫn cho ông Maduro . Tướng Yanez nói hiện nay 90% lực lượng vũ trang đã đứng về phía người dân Venezuela .

+ Đài Anh BBC 2/2/2019 :  Nhà báo Venezuela Karenina Velandia nói người dân Venezuela không muốn có kết cục giống như Cuba 

Trả lời phỏng vấn của BBC News , nhà báo Karenina cho biết người dân Venezuela không có liên hệ gì với Việt Nam , còn Cuba là nhân tố luôn luôn xuất hiện ngay từ đầu vì cựu Tổng thống Hugo Chavez có sự gắn kết rất mạnh về lý tưởng với cuộc cách mạng ở Cuba và đặc biệt là với Fidel Castro . Đối với một phía trong xã hội Venezuela thì Cuba đại diện cho viễn cảnh tồi tệ nhất có thể xảy ra . Họ không muốn có kết cục giống như Cuba.

Ông Guaido có vẻ là người hoạt động một cách có chiến lược

Karenina nói với BBC News về nhà lãnh đạo đối lập Juan Guaido : Một vấn đề lớn trước đây là các chính trị gia đối lập không làm việc được với nhau và không tìm được một chiến lược đúng đắn để quản trị và thay đổi đất nước .Nhưng tôi rất ngạc nhiên về ông Guaido vì ông ấy có vẻ là người hoạt động có chiến lược , biết cách tổ chức và có kế hoạch . Ông ấy đang đề nghị một luật ân xá cho quân đội và các quan chức chính phủ muốn hỗ trợ giai đoạn chuyển giao chính phủ hay tham gia vào chính phủ của ông ấy . Ông ấy cũng bàn về hỗ trợ nhân đạo cần thiết ở Venezuela . Tôi phải nói rằng đó là những điều trước đây tôi chưa từng thấy .

Ảnh hưởng và sự hiện diên của Hoa Kỳ là rất quan trọng với Venezuela

- Karenina cũng nói với BBC News về ảnh hưởng so sánh giữa Nga , Trung Quốc , Hoa Kỳ đối với Venezuela : Nhiều người Venezuela biết Nga và Trung Quốc có vai trò với Venezuela nhưng không phải là phần chính . Hoa Kỳ thì đã có ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội Venezuela . Ảnh hưởng và sự hiện diện của Hoa Kỳ đối với Venezuela là rất lớn . Mỹ sẽ đóng vai trò như thế nào mới là điều quan trọng . Chúng tôi có quan hệ gần gũi với các quốc gia trong khu vực , ở châu Mỹ La tinh , ở Mỹ và ở Tây Ban Nha . Các quốc gia trong khu vực như Colombia , Argentina , Peru , Ecuador ...cũng quan trọng đối với Venezuela . Đối với Tây Ban Nha thì sự gần gũi giữa Venezuela và Tây Ban Nha là sự gần gũi về ngôn ngữ và lịch sử .

+ RFI 2/2/2019 : Một cuộc biểu dương lực lượng giữa 2 bên nhân 20 năm cách mạng Bolivar

Ngày 2/2/2019 , nhân 20 năm cách mạng Bolivar , tại Caracas thủ đô Venezuela đã có cuộc biểu dương lực lượng giữa một bên là cuộc biểu tình của phe đối lập và một bên là những người theo tư tưởng Chavez . Nữ sinh viên 19 tuồi Estefany của Đại học Quốc gia lớn nhất nước , nói với thông tín viên Benjamin Delille rằng hôm nay cô sẽ xuống đường . Cô nói “ Chúng tôi đã phải trải qua một cuộc khủng hoảng tồi tệ . Chế độ này đã buộc nhiều người trong chúng tôi phải ra đi , rời bỏ đất nước , gia đình và bạn bè . Đây là cơ hội cuối cùng mà chúng tôi có được . Chúng tôi phải tận dụng .” Andres , một nam sinh viên ngành Luật nói :” Đây là cuộc đấu tranh giữa họ và chúng tôi . Hoặc họ phải ra đi , hoặc chúng tôi bị họ gạt ra . Nhưng chúng tôi không còn gì để mất và chúng tôi đông hơn họ nhiều “.

+ RFI 4/2/2019 : 7 nước lớn nhất trong Liên minh Châu Âu đã công nhận chủ tịch quốc hội Guaido là Tổng thống lâm thời của Venezuela và tuyên bố ông Guaido có quyền tổ chức cuộc bầu cử Tổngthống mới , kể cả khi chính quyền Maduro không chấp thuận . 7 nước đó là Tây Ban Nha , Anh , Đức , Pháp , Thụy Điển , Đan Mạch , Áo .

- Cũng theo RFI 4/2/2019 , một cuộc họp tại Bucarest đã quyết định thành lập “ Nhóm tiếp xúc hỗn hợp “ giữa Liên minh Châu Âu và Châu Mỹ La tinh nhằm tạo điều kiện cho việc bầu Tổng thống mới ở Venezuela . Nhóm này dự định phiên họp đầu tiên vào ngày 7/2/2018 tại Montivideo của Uraguay .

- Tại cuộc họp các ngoại trưởng của khối Lima tại Ottawa Canada , gồm Canada và một chục nước Mỹ La tinh , ngoại trưởng Canada cho biết đại diện của toàn bộ cộng đồng quốc tế sẽ tham gia cuộc họp này để tìm giải pháp cho khủng hoảng Venezuela .

- Thủ tướng Canada Trudeau đã nói chuyện điện thoại với chủ tịch quốc hôi Venezuela Guaido . Hai người cùng kêu gọi tổ chức một cuộc bầu cử tự do và công bằng , đồng thời cùng tái khẳng định ông Maduro hoàn toàn không có tính chính đáng để lãnh đạo Venezuela .

Câu hỏi không còn là nên giúp Guaido hay không mà là giúp ra sao .

- Theo RFI 2/2/2019 , tuần báo Anh The Economist cho rằng các nền dân chủ trên thế giới có lý khi tìm kiếm sự thay đổi tại Venezuela , quốc gia châu Mỹ La tinh bị cai trị một cách tồi tệ nhất . Câu hỏi lúc này đặt ra không phải là liệu có nên giúp ông Guaido hay không mà là giúp bằng cách nào .

- The Economist cho rằng trước hết là những biện pháp khuyến khích người Venezuela yêu cầu thay đổi , thúc giục quân đội từ bỏ chế độ và mở đường cho ông Maduro ra đi . Ngoài ra cần phải cho người Venezuela biết rằng thế giới đã sẵn sàng hỗ trợ Venezuela nếu ông Guaido lên nắm quyền . Bài học Mùa Xuân Ả Rập cho thấy ngay khi triệt hạ được một bạo chúa , nhà lãnh đạo cũng phải cải thiện nhanh chóng tình trạng đất nước nếu không muốn bị phủ nhận . Các ưu tiên trước mắt sẽ là thực phẩm và y tế . Chính phủ mới sẽ phải chặn đứng ngay tình trạng siêu lạm phát và cũng cần có ngay tiền thật đến từ nước ngoài . Các định chế tài chính quốc tế trong đó có FMI nên hào phóng .

- The Economist cho rằng danh sách việc cần phải làm còn rất dài nhưng Venezuela có đủ khả năng vươn lên trở lại với ông Guaido có dấu hiệu là có năng lực đoàn kết được các phe phái đối lập đang chia rẽ . Vấn đề bây giờ là phải gạt bỏ được ông Maduro .

+ VOA 4/2/2019 : Hoa Kỳ cho biết sẽ viện trợ nhân đạo cho người dân Venezuela 20 triệu USD và sẽ chuyển số viện trợ này qua biên giới Brazil và Colombia nhưng có đến được người dân Venezuela còn tùy thuộc quân đội Venezuela có cho tiếp nhận hay không .

- Theo BBC 4/2/2019 , ông Guaido đã có kế hoạch thành lập các trung tâm tiếp nhận viện trợ tại các nước láng giềng , nơi có nhiều người Venezuela đã bỏ trốn tới đó .

+ VNEXPRESS : Venezuela là tài sản cuối cùng ở Mỹ La tinh mà Nga không thể để mất

Vnexpress ngày 31/1/2019 viết : Từ giữa thập niên 1990 Nga đã tìm cách tiếp cận khu vực Mỹ La tinh tìm kiếm cơ hội kinh doanh và trở thành một trong những đồng minh thân cận nhất của Venezuela từ thời Tổng thống Chavez , với nhiều hợp đồng dầu mỏ , vũ khí trị giá hàng chục tỷ đôla . Ông Putin coi đối tác đó ở Mỹ La tinh là vũ khí quan trọng để đối trọng với ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực này . Vladimir Rouvinski , chuyên gia chính sách đối ngoại tại đại học Icesi Colombia khẳng định Venezuea là tài sản cuối cùng ở Mỹ La tinh mà Nga không thể đánh mất . Nó cũng quan trọng tương tự như đồng minh Syria của Nga ở Trung Đông .

- Nhà phân tích chính trị Nemtsova cho rằng “ trò chơi “ với Tổng thống Trump mà Tổng thống Nga Putin đang dùng ở Venezuela không khác gì nhiều so với những gì ông ta đã áp dụng với chính quyền Obama trước đây ở Syria . Đầu tiên Nga sẽ đề nghị góp sức giải quyết cuộc khủng hoảng Venezuela , sau đó sẽ phối hợp cùng Iran nhằm ủng hộ đồng minh Venezuela trong chiến dịch nghiền nát phe đối lập .

Brazil chỉ trích thái độ của Nga và Trung Quốc

Theo RFI 2/2/2019 , ngoại trưởng Brazil Esnesto Araujo trong một buổi họp báo đầu tháng 2/2019 đã kêu gọi 2 đồng minh của Maduro là Nga và Trung Quốc “ hãy nhìn thẳng vào sự việc “ và lên án

“ hành động diệt chủng âm thầm “ của chế độ Maduro đối với người dân Venezuela .

Tổng thống tự phong Venezuela muốn đối thoại với Trung Quốc

Đó là tiêu đề một bài báo của Vnexpress ngày 2/2/2019 . Theo bài báo này , ông Guaido hứa với Trung Quốc rằng ông sẽ tôn trọng các hiệp định song phương giữa Trung Quốc và Venezuela và sẵn sàng đối thoại với Bắc Kinh càng sớm càng tốt .

Trung Quốc đang là chủ nợ lớn nhất của Venezuela . Trong thập niên vừa qua Trung Quốc đã gia hạn cho Venezuela các khoản vay hơn 60 tỉ đola . Hiện nay Venezuela đang trả nợ 20 tỉ đola cho Trung Quốc bằng các chuyến hàng dầu .

Ông Guaido đã trả lời phỏng vấn của SCMP rằng :” Với thị trường và sự cạnh tranh , Trung Quốc là cường quốc và chúng tôi muốn khởi động lại quan hệ dựa trên hợp tác và tôn trọng lẫn nhau “.

Cuba lo sợ chế độ Maduro sụp đổ .

Theo RFI ngày 3/2/2019 Cuba đang lo sợ nếu chế độ Maduro sụp đổ thì sẽ mất nguồn viện trợ dầu hỏa từ đồng minh Venezuela . Hiện nay mỗi ngày Cuba được nhận từ Venezuela từ 30 đến 40 ngàn thùng dầu với giá cực rẻ nhưng người dân Cuba lại có cái nhìn không mấy thiện cảm với ông Maduro và họ cho rằng “ đó là một kẻ đần độn “.

Một số cựu quan chức Cuba đang sống lưu vong ở Venezuela cho biết có khoãng 300 sĩ quan Cuba nằm trong Bộ chỉ huy của quân đội Venezuela . Ngoài ra còn có một số lượng khá lớn nhân viên tình báo Cuba tại Venezuela để giám sát các chuyên gia y tế Cuba đang làm việc ở Venezuela theo chương trình Cuba “ trao đổi bác sĩ lấy dầu hỏa “. Chương trình này mỗi năm thu lợi cho Cuba khoảng 8 tỉ đola.

Ông Maduro cảnh báo không loại trừ nội chiến

-Theo BBC 4/2/2019 , trả lời phỏng vấn của chương trình truyền hình Salvados Tây Ban Nha ngày 3/2/2019 , ông Maduro nói nếu áp lực buộc ông phải từ chức lên cao thì ông không loại trừ khả năng nội chiến .

- Theo Soha.vn ngày 4/2/2019 , hình ảnh video của Hãng tin ANM cho thấy quân đội Venezuela đã điều xe quân sự chở pháo tự hành 2S19 MSTA-S do Nga sản xuất đến biên giới với Colombia .

và Colombia đã điều nhiều xe quân sự đến sát biên giới với Venezuela .

- Theo VOA 4/2/2019 , Tổng thống Trump đã nói “ Triển khai quân tới Venezuela là một lựa chọn “.

Trả lời phỏng vấn của chương trình “ Face the Nation “ kênh CBS ngày 3/2/2019 , Tổng thống Trump cho biết ông đã từ chối đề nghị gặp của Tổng thống Venezuela Maduro vì chuyện đã đi quá xa rồi .

- Theo VNEXPRESS ngày 1/2/2019 , ông Guaido tuyên bố cần sự giúp đỡ của các chính phủ dân chủ và lực lượng quan sự chủ chốt để buộc ông Maduro phải rời ghế Tổng thống .

Trả lời phỏng vấn của CNN ngày 1/2/2019 , ông Guaido nói “ Chúng tôi đang làm mọi việc có thể nhằm gây áp lực và tránh viễn cảnh mà không ai mong muốn . Chúng tôi đang cố gắng khôi phục chủ quyền đất nước , khôi phục tự do và dân chủ cho Venezuela . Ông cũng nói không loại trừ khả năng chấp nhận sự hỗ trợ quân sự của Mỹ để lật đổ Tổng thống Madro . Guaido giải thích “ Chúng tôi yêu cầu các lực lượng vũ trang đứng về phía hiến pháp . Điều này khác với một cuộc đảo chính ở Venezuela “

Lê Ninh - 5/2/2019