Trung Quốc chưa gia tăng xả nước cứu ĐBSCL như đã hứa

(Khoa học) - Trung Quốc tuyên bố xả nước trên sông Mekong để giúp các quốc gia láng giềng đối phó khô hạn, nhưng đến nay thủy điện Trung Quốc vẫn xả thấp. 
 

Ngày 27/3, báo cáo về diễn biến nguồn nước sông Mekong, Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam cho biết, trong tuần không có mưa hoặc có mưa nhỏ một vài nơi, mực nước phụ thuộc vào nước đến từ thượng nguồn và chu kỳ triều. 

Tình trạng hạn mặn ở ĐBSCL ngày càng gay gắt

Mực nước các trạm đầu nguồn Tân Châu và Châu Đốc hiện ở mức thấp, thấp hơn trung bình nhiều năm 0,21-0,22m so với cùng thời kỳ. Nội vùng đồng bằng, mực nước các trạm Cần Thơ và Mỹ Thuận thấp hơn trung bình nhiều năm 0,04-0,08m.

Chiều sâu xâm nhập mặn lớn nhất trong tuần (từ ngày 21/3/2020 đến ngày 27/3/2020) có xu thế giảm, tuy nhiên ở sông Vàm Cỏ, sông Tiền và sông Hàm Luông vẫn duy trì và tăng nhẹ với ranh 4g/l xâm nhập tại các cửa sông.

"Nguồn nước mùa khô năm 2019-2020 về vùng ĐBSCL thấp hơn nhiều so với trung bình 10 năm gần đây. Lưu lượng bình quân tháng 2 thấp hơn so với trung bình và thấp hơn so với năm kiệt 2016", Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đánh giá.

Đáng lưu ý, theo Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, ngày 20/2 Trung Quốc tuyên bố xả nước trên sông Mekong để giúp đỡ các quốc gia láng giềng đối phó với khô hạn, nước từ đập Cảnh Hồng về đến Chiang Saen chỉ mất 2-3 ngày nhưng đến nay vẫn chưa có sự gia tăng xả này. Hiện thủy điện Trung Quốc vẫn xả thấp.

Vận hành gia tăng từ các đập thủy điện Trung Quốc đã chậm hơn khoảng 40 ngày so với ở năm 2018-2019 và 34 ngày so với bình quân những năm gần đây.

Bởi vậy, Viện dự báo lưu lượng bình quân tháng 3 thấp, mặn sẽ xâm nhập sâu trên đồng bằng trong tháng 3, đỉnh mặn tháng 3 xuất hiện trong tuần 7/3-15/3 và 22/3-28/3, mặn sẽ tiếp tục kéo dài sang nửa đầu tháng 4.

Ngoài ra, dự báo tiềm năng nguồn nước mùa khô năm 2019-2020, nước về ít ngay từ đầu mùa khô và mặn bất thường đã xảy ra sớm ngay từ đầu tháng 12 và có thể còn xảy ra những biến động bất thường ở bất cứ thời điểm nào theo vận hành thủy điện và các thời tiết cực đoan, triều cường, gió chướng. Vì vậy, các địa phương cần chủ động chuẩn bị các giải pháp ứng phó, phòng chống hạn mặn với trường hợp ở năm hạn mặn lịch sử.

Riêng vùng thượng ĐBSCL, nguồn nước đến hiện tại được xem là có khó khăn do đầu nước thấp, cần chủ động điều tiết nước và bơm tát, các giải pháp cấp nước cho các vùng núi cao thuộc Tri Tôn, Tịnh Biên.

Vùng giữa ĐBSCL, đề phòng ảnh hưởng mặn xâm nhập sâu do lưu lượng về thấp, khi lấy ngọt hoặc tưới cho cây trồng cần kiểm tra chặt chẽ độ mặn, nhất là đối với cây ăn quả. Giảm diện tích các vùng ven biển nơi chưa đảm bảo nguồn nước.

Chủ động các giải pháp bơm trữ gạn ngọt khi triều thấp, chủ động trữ nước cho các tuần trước triều cường ở các thời kì khan hiếm nước, hạn chế tiêu thoát nước. Mặn duy trì cao đến cuối tháng 3 và nửa đầu tháng 4, cần bảo vệ các nguồn nước hiện hữu (bổ sung đập tạm), kiểm tra thường xuyên nguồn nước, tích nước ngay khi có thể, có biện pháp giảm thiểu bốc thoát hơi nước cho cây trái (giữ ẩm gốc, tỉa bớt lá).

Vùng ven biển ĐBSCL: nguồn nước ngọt có nguy cơ bị thiếu hụt cao, xâm nhập mặn dự báo tại các cửa sông Cửu Long cao ngay ở tháng 1 và 2 và duy trì cao trong tháng 3 và kéo dài hết nửa đầu tháng 4. Do đó, cần chủ động các giải pháp bơm trữ nước và cấp nước sinh hoạt.

Như vậy, với các diễn biến dòng chảy cập nhật về đồng bằng đến hiện nay, thủy điện Trung Quốc vẫn xả thấp và kéo dài trong tháng 3, mặn nền cao tiếp tục duy trì đến cuối tháng 3 và nửa đầu tháng 4, Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam khuyến cáo các địa phương vận hành hệ thống công trình hợp lý, kiểm soát  mặn thường xuyên ở các hệ thống thủy lợi, các cửa lấy nước, đảm bảo tích trữ nước và bảo vệ nguồn nước trong thời kỳ mặn lịch sử này. Cập nhật các bản tin dự báo thường xuyên để điều chỉnh kế hoạch phù hợp với các diễn biến nguồn nước.

Minh Thái

Nguồn: Báo Đất Việt