Thương người như thể thương thân

Thiện Tùng

03/01/2021

Một người phụ nữ bồng con ngồi trên nóc nhà chờ cứu hộ. (Nguồn: Dantri)

Cũng loài động vật, nhưng con người được xếp trong loại động vật thượng đẳng, vì con người có nộ não phát triển, có ngôn ngữ, sống biết dựa vào bầy đàn tương hỗ nhau để tồn tại và phát triển.

Để bảo vệ, vung đắp những thuộc tính ấy, trong quá trình phát triển, xuất hiện những câu ca: “Chị ngã em nâng”, “con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ”, “lá lành đùm lá trách”..v.v…

 Dầu quy chuẩn đức độ, văn hóa được nêu ra như thế, nhưng tính người trong mỗi con người nhiều hay ít vẫn còn khác nhau –  người có người vầy người khác.   Ngay trong một Đảng phái, con người còn giành quyền, giành ăn, hà huống trong cộng đồng xã hội.

Chính vì vậy, dân gian mới cảnh báo: “thương người như thể thương thân, ghét người như thể vung  phân cho người”, “Dò sông dò biển dễ dò, nào ai lấy thước mà đo lòng người”, “ Có thân phải giữ lấy thân, thân ơi có biết mấy lần gian nan”..v.v…

Theo tôi, cũng tất nhiên thôi,  xã hội phát triển thì gian manh cũng phát triển theo. Nếu không có xấu làm sao biết  tốt, không có thấp làm sao biết cao. Vấn đề đặt ra là phải “gạn đục khơi trong”, loại dần cái xấu, đề cao cái tốt để sớm lành mạnh hóa xã hội.

 Nghị định 64 hiện hành của Chính phủ chỉ cho phép 4 tổ chức có quyền vận động  quyên góp làm từ thiện như Mặt Trận Tổ quốc VN / Hội Chữ thập đỏ VN / Các quỷ từ thiện  Xã hội / Các cơ quan thông tin đại chúng. 

Đã nói cứu nạn như cứu hỏa. Không biết những tổ chức mà nghị định 64 cho phép vận động làm từ thiện vừa kể, ngoài thủ tục rườm rà, chậm trể… còn có những nguyên nhân nào khác nữa không,  khiến cho nhiều tổ chức hoặc cá nhân thiện nguyện khác tự vận động, tư đến nơi cứu trợ. Làm thế là vi phạm nghi định 64 của Chính phủ, bị nhà cầm quyền cản trở, phê phán gây tranh cãi.

 

Trước hiện tình, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc buộc phải chỉ đạo cho Bộ Tài chính nghiên cứu soạn thảo nghị định mới phù hợp với hoàn cảnh thực tế hơn, thay cho nghị định 64.

 

Mới đây, thấy trên hệ thống truyền thông,  Bộ Tài chính đề xuất cần bổ sung nghi định 64 có nội dung: “Cá nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh phải thông báo với chính quyền địa phương nơi cư trú, nơi tiếp nhận hỗ trợ và báo cáo khi được yêu cầu”.

 

Bộ Tài chính đề xuất như thế khá khác xác đáng. Có điều, Bộ Tài chính viết như thế quá cô đặc dễ dẫn đến hiểu lầm, gây tranh cãi về sau. Theo tôi phải viết rõ hơn: “Trừ dùng tiền, hàng của cá nhân mình đi làm từ thiện, mọi tổ chức hay cá nhân tham gia vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện để khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh… phải thông báo với chính quyền địa phương nơi cư trú trước khi vận động, phải thông báo với nơi tiếp nhận hộ trợ trước khi hộ trợ, phải chịu sự giám sát và có trách nhiệm báo cáo khi được yêu cầu”( chữ màu đỏ là chữ tôi muốn được thêm vào).

 

Tại sao phải làm như thế? Bời vì:

 

- Tiền, hàng của cá nhân người nào người ấy có quyền cho, hiến, tặng bất cứ ai.

 

- “Dò sông dò biển dễ dò, nào ai lấy thước mà đo lòng người”. Người cũng có người vầy người khác, ở lãnh vực từ thiện, bên cạnh những tổ chức, cá nhân có lòng tốt, trải thân vì nghĩa cả, cũng còn có những tổ chức, cá nhân lợi dụng cơ hội “đục nước béo cò”, họ nhơn danh gì có thể nhơn danh, lợi dụng gì có thể lợi dụng. Lợi dụng lòng nhân ái vốn có của người dân, mượn danh nghĩa “từ thiện” hay phục vụ “công ích”, họ “nhổ râu ông nầy cậm hàm ông kia, chừa một số cậm vào hàm mình”. “Vàng thật không sợ lửa”, những người có lòng tốt tham gia thiện nguyện nên chấp nhận sự giám sát (theo dõi) của chính quyền sở tại  như Bộ Tài chính đề xuất , để ngăn chặn bọn cơ hội “theo đốm ăn tàn”. 

 Tuy chưa phổ biến, nhưng cũng đã có một số quan chức cấp cao đã về hưu, dựa vào danh phận vốn có của mình, đứng ra thành lập tổ chức gọi là “phúc lợi xã hội”, vận động mạnh thường quân ủng hộ tiền rồi  dùng số tiền vận động được đó “giúp đỡ” một số địa phương xây dựng cơ sở hạ tầng. Không biết “xào nấu” thế nào mà bản thân họ giàu nứt đố đổ vách.

Ghê lắm! Bọn cơ hội hiện nay “tự biên tự diễn” đạt đến tầm cao, lừa người ngoạn mục.  -/-