VỤ KHỞI TỐ HÌNH SỰ PHÓNG VIÊN NGUYỄN HÙNG SẼ ĐI VỀ ĐÂU?

Phỏng vấn cựu Đại tá công an Nguyễn Đăng Quang.
Mai Xuân Dũng thực hiện.
Ngày 25/4/2014 vừa qua, Trung tướng Hoàng Kông Tư, thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an qua trả lời phỏng vấn Báo Công an Nhân dân đã thông báo Cơ quan An ninh điều tra-Bộ Công an chính thức khởi tố vụ án hình sự về tội Vu khống theo Điều 122 Bộ Luật hình sự đối với ông Nguyễn Hùng, phóng viên BBC tiếng Việt về tội vu khống, liên quan đến bài báo “Dương Chí Dũng và những triệu đô la” của phóng viên này
Xung quanh vụ việc này đã có một số bài viết liên quan đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng với nhiều cách nhìn khác nhau. Tuy nhiên, để thêm một góc nhìn đối với sự việc được nhiều người cho là khá “bi hài” này, xin được lấy ý kiến của ông Nguyễn Đăng Quang, Đại tá,nguyên cán bộ Bộ Công an, người đã có 42 năm làm việc trong ngành an ninh, hầu giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều cho vấn đề đang được dư luận chú ý này. Mặc dù vừa mới trải qua một cuộc đại phẫu thuật (mổ u não), sức khỏe còn rất yếu, tay phải và chân phải chưa hồi phục được bình thường, mới chỉ đi lại được nhẹ nhàng trong nhà, song ông Quang vẫn cố gắng trả lời những câu hỏi của chúng tôi. Xin trân trọng cảm ơn ông Quang và hân hạnh giới thiệu cùng bạn đọc!

MXD: Thưa ông Nguyễn Đăng Quang, về việc Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an quyết định “khởi tố” ông Nguyễn Hùng-một phóng viên BBC Việt ngữ thì theo quan điểm cá nhân, ông có nhận xét gì?
Ông Nguyễn Đăng Quang:
Việc Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an ngày 25-4-2014 ra quyết định khởi tố hình sự đối với ông Nguyễn Hùng,phóng viên của Ban Việt ngữ đài BBC (Vương quốc Anh) về tội vu khống theo Điều 122 Bộ Luật hình sự nước CHXHCN Việt nam thì tôi cho là cơ quan điều tra chắc đã có đủ bằng chứng và cơ sở của riêng mình,chỉ có điều tôi hơi ngạc nhiên là quyết định khởi tố được đưa ra rấtnhanh và quyết đoán khác thường! Bộ luật Hình sự hiện hành của Việt Nam, tại Khoản 1 Điều 122. quy định: “Tội vu khống: Người nào bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm…”
Tôi đã tìm đọc bài viết "Dương Chí Dũng và những triệu đôla" của phóng viên Nguyễn Hùng viết về lời khai của ông Dương Chí Dũng tại phiên tòa sơ thẩm về khoản hối lộ 20 tỷ đồng do bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, trụ sở ở Tp HCM) nhờ một người đưa cho Dương Chí Dũng để nhờ Dũng chuyển tiếp đến địa chỉ mà bà Lan đã dặn Dũng. Nguyễn Hùng viết (trích nguyên văn):"Theo ông Dũng, người đưa tiền của bà Lan cho ông tên là Tiệp. Các nguồn tin nói đây là ám chỉ Thiếu tướng Trần Quang Tiệp,trợ lý Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang" . Tôi được biết, ngay sau lời khai nói trên của Dương Chí Dũng trước tòa, bà Trương Mỹ Lan-qua báo chí- đã phủ nhận toàn bộ lời khai này . (Theo tôi, nếu thực không có chuyện bà Lan nhờ chuyển 20 tỷ đồng cho Dương Chí Dũng để Dũng chuyển cho ai đó như lời khai thì bà Lan phải có thêm một động tác cần thiết là gửi đơn đền cơ quan chức năng yêu cầu khởi tố hình sự ông Dương Chí Dũng vì tội vu cáo bà, mà vu cáo không phải ở nơi công cộng mà ở ngay chốn công đường! )
Trở lại với bài viết của phóng viên Nguyễn Hùng trên blog BBC tiếng Việt,Nguyễn Hùng không khẳng định tướng Tiệp là người mà Dương Chí Dũng khai ra, mà chỉ "thuật" lại lời khai của Dũng trước tòa. Nguyễn Hùng viết: "Các nguồn tin nói đây là ám chỉ Thiếu tướng Trần Quang Tiệp, trợ lý Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang". Người đọc có lẽ không ai cho là Nguyễn Hùng đã “vu khống” tướng Tiệp ăn hối lộ, rõ ràng anh ta chỉ viết “Các nguồn tin nói đây là ám chỉ thiếu tướng Trần Quang Tiệp..."mà thôi! Vả lại, theo tôi, nói về "Tội vu khống" thì người vu khống phải là người biết rõ việc đó là điều không có thật nhưng cố tình nói đó như là sự thật để xúc phạm danh dự hoặc làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Song ở đây phóng viên Nguyễn Hùng mới đặt ra nghi vấn chứ chưa khẳng định. Chắc nhiều bạn đọc có thể có cùng ý kiến như tôi là chúng ta không có đủ dữ liệu để khẳng định phóng viên Nguyễn Hùng biết rõ tướng Tiệp không phải là người chuyển giúp 20 tỷ VNĐ của bà Trương Mỹ Lan cho Dương Chí Dũng. Song, theo suy đoán của riêng tôi, xét về logic thông thường, thì tướng Trần Quang Tiệp không thể là người chuyển giúp 20 tỷ VNĐ của bà Trương Mỹ Lan cho Dương Chí Dũng để rồi Dũng lại chuyển số tiền đó đến một địa chỉ ở gần ngay mình! Đó thực sự là điều vô lý.
MXD: Vụ khởi tố này liệu có được xúc tiến nhanh và có trở ngại hoặc khó khăn gì không thưa ông?
NĐQ:
Đây là vụ án hình sự có yếu tố nước ngoài vì phóng viên Nguyễn Hùng là người có quốc tịch Vương quốc Anh. Tôi cho là có thể không có khó khăn hoặc trở ngại gì vì giữa Cộng hòa XHCN Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ái nhĩ lan đã ký kết Hiệp định hỗ trợ tư pháp. Chắc lúc này các cơ quan tư pháp của ta đang làm việc với phía bạn để tiến hành các thủ tục dẫn độ phóng viên Nguyễn Hùng về Việt Nam. Song để dẫn độ được thì ta phải thuyết phục và chứng minh được công dân nước họ đã phạm vào tội gì,khoản nào,điều nào của Bộ Luật hình sự nước ta, rồi thủ tục tố tụng nữa,v.v...Nói chung là có nhiều việc phải làm,nên tôi cho là không thể nhanh như ta muốn được.
MXD: Thưa ông, như vậy có nghĩa là cơ quan ANĐT có lẽ chưa đủ cơ sở đẻ kết luận phóng viên Nguyễn Hùng là “vu khống” phải không? Và việc khởi tố hình sự đối với phóng viên Nguyễn Hùng sẽ có tác động như thế nào đối với vụ án Dương Chí Dũng?
NĐQ: Như trên tôi đã nói, Cơ quan an ninh điều tra chắc đã có đủ bằng chứng và cơ sở của riêng mình,song để thuyết phục dư luận và nhất là chứng minh với các cơ quan tư pháp của Vương quốc Anh là phóng viên Nguyễn Hùng phạm vào tội vu khống theo điều 122 Bộ Luật hình sự nước Cộng hòa XHCN Việt Nam lại là một việc khác! Còn vụ khởi tố này có tác động thế nào đối với vụ án Dương Chí Dũng thì tôi không rõ. Song như mọi người thấy, phiên tòa phúc thẩm xét xử Dương Chí Dũng còn đang diễn ra,chưa kết thúc. Vụ án có thêm tình tiết mới và nhiều tài liệu, tư liệu được bổ sung,vì vậy Hội đồng xét xử phải tạm hoãn phiên tòa,chưa thể tuyên án đúng như lịch đã dự kiến để Tòa có thêm thời gian xem xét tình tiết mới, đọc và nghiên cứu số tài liệu,tư liệu mới được bổ sung. Sớm nhất là chiều ngày 7/5/2014, Hội đồng xét xử mới có thể nghị án lần cuối và sau đó Tòa sẽ tuyên án! Mọi việc còn đang ở phía trước. Ngay cả sau khi phiên tòa kết thúc,còn rất nhiều việc các cơ quan tư pháp và điều tra vẫn phải làm, do vậy, tôi cho rằng Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an khởi tố hình sự Nguyễn Hùng,phóng viên Ban Việt ngữ đài BBC,cho dù là đã có đủ cơ sở và chứng cứ " rõ ràng và có sức thuyết phục" thì vẫn có thể là hơi vội vàng,có khi lại lợi bất cập hại ! Vả lại, theo quy định tạiĐiều 105 Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2003,xin trích: "Những vụ án về các tội phạm được quy định tại Khoản 1 các Điều 104,105,106,108,109,111,113,121,122,131 và 171 của Bộ Luật hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên,người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất." Do vậy, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đứng ra khởi tố thay cho người bị hại thì tôi cho là hơi vội vàng và không đúng theo quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự 2003(nếu khởi tố theo Khoản 1 Điều 122 Bộ Luật hình sự)
MXD: Ông có nói quyết định khởi tố hình sự đối với phóng viên Nguyễn Hùng được đưa ra rất nhanh và quyết đoán khác thường. Vậy có vụ nào chậm hoặc bất thường không?
NĐQ: Tôi đã nghỉ hưu 11 năm nay nên không biết cụ thể và đầy đủ được. Nhưng chỉ xét riêng trong tháng 4/2014 vừa qua thôi thì đã có quá nhiều vụ việc, trong đó có những vụ việc đặc biệt nghiêm trọng xét về khía cạnh hình sự mà ta lại bỏ qua, không tiến hành điều tra và khởi tố! Tôi muốn nói đến vụ việc ngày 18/4/2014 xảy ra ở cửa khẩu Bắc Phong Sinh(tỉnh Quảng Ninh). Có 16 người Trung Quốc xâm phạm bất hợp pháp qua biên giới Việt Nam,đang đi sâu vào lãnh thổ nước ta thì bị bộ đội biên phòng phát hiện,truy đuổi và bắt giữ. Lợi dụng lúc sơ hở của các chiến sỹ ta ,số người Trung Quốc này hung hãn xông vào cướp vũ khí và bắn chết 2 sỹ quan biên phòng của ta(gồm 1 thiếu tá và một thiếu úy). Nhưng ngay trong ngày, phía ta đã nhanh chóng và vội vàng bàn giao 16 người Trung Quốc nói trên cho phía bạn(gồm 5 nam giới,4 phụ nữ, 2 trẻ em cùng 5 thi thể nam giới).Một việc làm bất thường và khó hiểu! Trong vụ việc này, theo luật pháp của Việt Nam cũng như luật quốc tế, ta không thể bàn giao số người còn sống cho phía Trung Quốc mà phải giữ họ lại để Cơ quan an ninh điều tra của ta tiến hành xác minh, điều tra và khởi tố hình sự đối với số người còn lại về tội xâm phạm lãnh thổ, an ninh quốc gia và giết hại 2 sỹ quan biên phòng của Việt Nam. Việc Cơ quan an ninh điều tra của ta vội vàng bàn giao số người Trung Quốc còn sống cho phía bạn mà không qua việc điều tra,khởi tố hình sự đối với họ, theo tôi, không chỉ là một sai lầm lớn mà còn tạo ra một tiền lệ nguy hiểm và bất lợi cho phía Việt Nam sau này. Hệ lụy của vụ việc này không đơn giản. Tôi hoàn toàn tán đồng với quan điểm của luật sư Hà Huy Sơn khi ông nói: "Đánh mất quyền tài phán là đánh mất chủ quyền quốc gia."
Ngoài ra,cũng ngay trong tháng 4/2014 vừa qua, như tin tức đã đưa trên báo in cũng như báo mạng là có nhiều hành khách người Trung Quốc bị bắt quả tang khi đang ăn cắp hành lý và tiền của các hành khách khác đi cùng trên các chuyến bay của hãng hàng không Vietnam Airlines. Song, an ninh hàng không của ta chỉ lập biên bản,phạt nhẹ nhàng rồi cho qua. Chỉ riêng trong tháng 4/2014,không phải chỉ có 1 mà là trên dưới 10 trường hợp hành khách có quốc tịch Trung Quốc bị bắt quả tang khi đang trộm đồ. Việc các hành khách người Trung Quốc có hành vi trộm cắp trên các chuyến bay của Vietnam Airlines rõ ràng là vi phạm pháp luật Việt Nam. Ta phải nghiêm khắc hơn,chứ trường hợp nào cũng chỉ lập biên bản,phạt qua loa rồi cho qua ,theo tôi là không ổn. Điều này sẽ chỉ khuyến khích họ coi thường pháp luât Việt Nam và tiếp tục trộm đồ trên các chuyến bay của VNA. Ta phải kiên quyết lập biên bản và khởi tố hình sự những vụ ăn cắp đồ trên các chuyến bay của VNA của mọi hành khách( đặc biệt hành khách là người Trung Quốc) một khi đồ mà họ chôm được có giá trị từ 2 triệu VNĐ trở lên. Phải khởi tố hình sự vài vụ để răn đe những hành khách khác,đồng thời lấy lại uy tín cho Vietnam Airlines nói riêng cũng như hệ thống tư pháp Việt Nam nói chung.
MXD: Xin ông cho biết thêm một vài vụ khác?
NĐQ: Còn rất nhiều vụ việc nữa,kể ra không xuể. Tôi chỉ muốn nêu thêm một vụ rất đặc biệt và điển hình liên quan đến Điều 122 Bộ Luật hình sự về tội vu khống. Đó là trường hợp tố cáo của ông Lê Anh Hùng và vợ là bà Lê Thị Phương Anh (chồng quê ở Hà Tĩnh,vợ quê ở Quảng Trị,nhưng cả 2 đều có hộ khẩu thường trú ở Hà Nội).Suốt 6 năm qua(từ đầu 2008 đến nay) ông Lê Anh Hùng và sau đó cùng vợ đã liên tục gửi đơn (đến nay là 73 đơn) tới các cơ quan ở Trung ương và Hà Nội tố cáo 1 vị lãnh đạo Đảng(đã nghỉ hưu) và 2 vị lãnh đạo Chính phủ(đang tại chức) về những vụ việc vô cùng nghiêm trọng.Thú thực, trước tháng 6/2012, tôi cho rằng ông Lê Anh Hùng hoặc là tố cáo bậy,cố tình bịa đặt để vu khống nhằm bôi nhọ và làm mất uy tín,thể diện của các đồng chí lãnh đạo cao cấp Đảng và Chính phủ hoặc là chính ông Lê Anh Hùng là người mắc bệnh tâm thần hoang tưởng,không ý thức được việc mình đang làm. Đến nay thì chính tôi lại là người hoang mang,không biết đâu là thực,đâu la hư! Sáu năm đã qua mà sự vụ không được giải quyết rứt điểm,để lại trong dư luận một sự hoang mang,khó hiểu,khiến cho người dân không biết đâu là hư, đâu là thực. Nhiều cán bộ lão thành và tiền khởi nghĩa cũng đã yêu cầu Trung ương và các cơ quan chức năng có biện pháp giải quyết rứt điểm,làm rõ trắng đen vụ việc tố cáo này nhằm khôi phục lại lòng tin của nhân dân,lấy lại uy tín cho lãnh đạo và trừng phạt kẻ vu khống (nếu thực sự họ phạm tội vu khống).Trong trường hợp này,nếu vợ chồng ông Lê Anh Hùng không ai bị bệnh tâm thần,nhưng cứ cố tình bịa đặt,vu cáo thì sẽ phạm vào tội vu khống-không phải một lần mà là 73 lần vu khống- thì it nhất mỗi người cũng phải chịu 2 năm tù giam! (theo Khoản 1 Điều 122 Bộ Luật hình sự).Trên blog riêng của mình và sau đó được một số trang mạng khác đăng lại,ông Lê Anh Hùng cho biết,kể từ khi tiến hành việc tố cáo nói trên, cuộc sống của gia đình và vợ chồng ông rất nguy hiểm, luôn bị đe dọa,quấy rối, thậm chí bị hành hung,triệt tiêu cuộc sống. Với tư cách là người đã từng công tác lâu năm trong ngành,mặc dù đã nghỉ hưu 11 năm rồi và nay đã 72 tuổi,tôi tha thiết đề nghị các cơ quan an ninh điều tra và cảnh sát điều tra hay kiên quyết vào cuộc,trên cơ sở thượng tôn pháp luật,làm rõ vụ việc phức tạp này,giải trình trước công luận,minh oan cho bên ngay,trừng phạt bên gian .Nếu vụ việc này cứ kéo dài,không rứt điểm,cứ để tình trạng trắng đen lẫn lộn,hư hư thực thực,v.v...thì hiển nhiên là sẽ rất bất lợi cho tất cả chúng ta,người dân cũng như chính quyền! Chỉ có một thế lực có lợi, đó là "thế lực thù địch trong và ngoài nước" như xưa nay ta vẫn nói, mà thôi!
MXD: Ông có lẽ đã mệt. Vâng,rất cảm ơn ông đã cho biết ý kiến của mình. Xin hẹn ông một dịp khác. Một lần nữa xin cảm ơn ông.
Thực hiện: Mai Xuân Dũng.