11/10/2016

SÔI SỤC DƯ LUẬN VỀ VIỆC BẮT MẸ NẤM

Suốt ngày hôm qua 10/10 , mạng xã hội sôi sục lên về việc Mẹ Nấm bị bắt sai trái vì điều 88
Phạm Lê Vương Các: Bản tin thời sự của đài Truyền hình An ninh tối nay đưa tin về cảnh khám xét nơi ở của Blogger Mẹ Nấm.

 Trong bản tin cho biết: "Khám xét nơi ở của Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Cơ quan An ninh Điều tra đã thu giữ được nhiều tài liệu liên quan đến hành vi phạm tội".
Tài liệu liên quan đến hành vi phạm tội mà tôi chụp lại được theo bản tin này chỉ là những tờ giấy có nội dung: "Khởi tố Formosa"; "Formosa Get Out!"; "Cá cần nước sạch, Nước cần minh bạch".

Phạm Thanh Nghiên: Ôi, đây là tang vật, chứng cứ để kết tội người ta lật đổ chế độ, tham gia tổ chức khủng bố và xâm phạm an ninh quốc gia ư?
Không có súng, không dao kiếm, không lựu đạn, không vũ khí. Ngay cả khẩu hiệu cũng... hiền khô. Phản đối hành vi xả thải của Formosa, thủ phạm mà chính nhà nước này đã thừa nhận là gây ra thảm họa môi trường, lại bị coi là "phạm tội nghiêm trọng" cơ đấy.

Blogger Mẹ Nấm - Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đã làm gì trước khi bị bắt?

Nguyễn Hồ Nhật Thành: Tiếp đến, hãy bắt tôi!
Với các lý do chính khiến blogger Mẹ Nấm bị bắt theo các trang báo trong nước dựa theo kết luận ban đầu của cơ quan ANĐT là "đấu tranh nhân quyền" ; "chống Trung Quốc"; "chống tra tấn" và "chống Formosa" thì tôi cũng sẵn sàng để đi tù cùng chị.
Đất nước tôi chưa bao giờ hèn như lúc này, hãy bắt tôi hoặc trả lại tôi quyền tự do được lên tiếng!
#FreeMeNam
#Iamwithher
#Freedomnotfree

Chau Doan: Tôi thấy những bài viết của Nguyễn Ngọc Như Quỳnh- Mẹ Nấm Gấu không có gì là "tuyên truyền chống nhà nước" hay "xuyên tạc lịch sử" như những cái loa "báo chí" đưa cả.
Những bài viết gần đây của Quỳnh chỉ để bảo vệ môi trường, phản đối Formosa.
Khi biết tin Quỳnh bị bắt, cảm giác của tôi là lo lắng cho các cháu, cảm phục người phụ nữ nhỏ bé ấy và tức giận.
Tôi nghĩ với một người mạnh mẽ và đã từng đấu tranh nhiều năm cho dân chủ, nhân quyền thì việc bị bắt không phải là điều gì ghê gớm mà Quỳnh sẽ lo lắng về các con mình ở ngoài. Quỳnh đơn thân nuôi hai con nhỏ.
Là một người có trình độ, Quỳnh hoàn toàn có thể có một cuộc sống êm ả nhưng Quỳnh không thể không lên tiếng phản đối những bất công trong xã hội.
Tôi phản đối việc bắt bớ những người bất đồng chính kiến và hoạt động đấu tranh ôn hoà. Trong một xã hội tham nhũng tràn lan, giáo dục liên tục cải cách lùi, bạo lực học đường gia tăng, sự lửa đảo kiếm tiền trong ngành y đang hoành hành, văn hoá xuống cấp nghiêm trọng thì xã hội rất cần những người đấu tranh như Quỳnh.
Việc chính quyền cần làm là cải thiện, nâng cao năng lực bộ máy để điều hành xã hội được tốt hơn chứ không phải là bắt bớ, đàn áp những người đấu tranh cho tiến bộ xã hội. Việc ấy không làm những con người dũng cảm run sợ mà chỉ gây thêm bức xúc.
Hành động thiết thực nhất mà chúng ta có thể làm là gửi tiền hỗ trợ, bù đắp phần nào thiệt thòi của hai cháu Nấm và Gấu, con của Quỳnh.

Nguyễn Anh Tuấn: 
CHÚNG TÔI KHÔNG SỢ!
Blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (aka Mẹ Nấm), người từ rất sớm đã bền bỉ lên tiếng đòi khởi tố và đóng cửa Formosa, vừa bị công an Khánh Hoà bắt trưa nay theo Điều 88 Bộ luật Hình sự, tội Tuyên truyền chống Nhà nước.
Vậy là, thay vì tìm cách khôi phục sinh kế cho người dân và khắc phục hậu quả môi trường của thảm hoạ Formosa, chính quyền lại, một mặt tung quân trấn áp biểu tình tại miền Trung, mặt khác bắt bớ nhà hoạt động là ngòi nổ ở những địa phương khác.
Tất cả những động thái này không nằm ngoài mục đích gieo rắc nỗi sợ hãi cho bất kỳ ai có ý định phản kháng, ngay cả khi sự phản kháng đó là nhằm bảo vệ không gian sinh tồn cho nhiều thế hệ người Việt.
Nhưng chắc chắn chính quyền sẽ thất bại.
Hãy hỏi những ngư dân miền Trung xem họ có sợ không?
– Không. Mất biển, bỏ ghe rồi thì còn gì mà sợ nữa. Tương lai chỉ mở ra khi cánh cửa Formosa đóng lại, nên cứ phải tiếp tục đấu tranh cho đến khi nào chúng rút khỏi Việt Nam mới thôi.
Hãy hỏi những người hoạt động khác xem họ có sợ mà rút khỏi con đường họ đã chọn không?
– Không. Bắt một người có thêm cả trăm người mới tham gia, cả ngàn người cảm tình viên với các hoạt động đòi quyền làm người. Bắt bớ cả vài chục năm rồi có dập tắt được ao ước của con người ta muốn sống với đúng phẩm giá của mình đâu.
Và cuối cùng, hãy nhìn thẳng vào mắt chị Nấm và hỏi xem chị ấy có sợ không?
– Dĩ nhiên là không.

Vậy nên, các ông nhầm rồi. Chúng tôi không sợ.

Châu Văn Thi: Sau thông báo Việt Tân là tổ chức khủng bố, chính quyền VN liền tung ra 2 đòn hiểm, hôm trước là phá buổi họp về XHDS ở Vũng Tàu, nay là bắt blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh ở Nha Trang!
Chính quyền VN đang cố chứng tỏ cho thế giới thấy sự coi thường các công ước quốc tế mà VN đã ký kết, đặc biệt là muốn chuyển sự quan tâm của dư luận (về Formosa) vào việc bắt những người tranh đấu.
Bổn Đình Nguyễn:  Với những diễn giải mù mờ của các điều 88 và 258 trong Bộ Luật hình sự hiện hành tại VN, tất cả những ai viết phản biện chính trị, ngay cả các bài trên báo nhà nước đều có thể bị bắt giữ, truy tố.
Ông Nguyễn Sinh Hùng, từng là Chủ tịch Quốc hội VN, khi sắp về hưu có nói về điều này, các đại biểu quốc hội tiến bộ cũng nói về điều này, họ cũng muốn sửa đổi nhưng thất bại.
Rất dễ chứng minh trong trường hợp bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bị bắt hôm qua, khi công an Khánh Hòa cho rằng một trong những tội của bà Quỳnh là "sưu tầm, tập hợp 36 bài báo (của nhà nước) về việc phạm nhân chết trong tù", với diễn giải "gây sự hiểu lầm cho nhân dân về lực lượng công an"!- Không còn gì để phân tích!
Vì vậy nếu bạn quan tâm đến chính trị, chia sẻ một vài bài báo của nhà nước cũng đã cấu thành tội, nếu công an muốn bắt bạn!
Bắt một người, hù ngàn người.
Là con người, ai cũng có nỗi sợ ngục tù, nên cách này không phải không hữu hiệu. Nhưng nó chỉ hữu hiệu với ai xem chuyện chính kiến, phê phán cái sai, đứng về phía chính nghĩa là một màn diễn để tự son phấn cho mình.

Thu Nguyệt: Nếu cảm thấy bắt hết được những người lên tiếng bảo vệ môi trường cho VN thì cứ việc bắt..
Khi bước chân vào con đường dấn thân cho Công Lý và Sự Thật .. thì tất cả những người như chúng Tôi đã sẵn sàng chấp nhận và hy sinh ..
Và sẽ có ngày vào nhà đá ngồi.. vì biết rằng sống trong một đất nước mà không có Công Lý cho người dân... thì làm sao thoát khỏi nhà tù..
Mẹ Nấm yên tâm mọi người sẽ ở bên Em..
Hãy trả tự do cho Mẹ Nấm..

Trịnh Kim Tiến: Gánh nặng xã hội trên đôi vai người phụ nữ của gia đình
"Vài bữa chị ra lại lo công việc công ty, chị em mình gặp heng", trước khi ra lại sân bay chị hẹn tôi. Hai chị em quen nhau đến nay đã gần 5 năm, nếu không có chị có lẽ tôi vẫn còn là con bé ngây ngô dễ bị lợi dụng. Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người chị, người mẹ đỡ đầu của tôi, hôm nay chị ấy đã chính thức bị công an tỉnh Khánh Hòa bắt tạm giam.

Khi lên tiếng cho sự thật, chúng tôi đều xác định rằng ngày hôm nay có thể đến bất cứ lúc nào nhưng đầu óc tôi lúc này vẫn rối bời những trăn trở về sự bất công mà chị đang phải chịu.
Lần gặp cuối cùng trước khi chị bị bắt, gở miệng, chị em tôi hỏi nhau, nếu lỡ mai mà vô duyên vô cớ chị bị bắt thì chị mong muốn điều gì nhất. Chị nói tôi, chị cần mọi người giữ cho chị đúng tư thế mà chị sẽ đáp trả bất công, không khuất phục trước cường quyền, nếu phải đứng trước Tòa chị không cần giảm án hay xin xỏ ai bởi vì chị không làm điều gì sai trái với lương tâm và luật pháp.
Cuộc sống của chị đã rất êm đềm nếu như chị không lao mình vào những câu chuyện của đất nước. Chị có một gia đình hạnh phúc với đứa con gái xinh xắn đầu lòng. Tốt nghiệp khoa Anh ngữ trường ĐHXH-NV, chị làm trong trong một công ty du lịch nước ngoài với một mức lương nhiều người mong mỏi. Một quầy nước mía trong trung tâm Nhang chứng minh cho những nỗ lực không ngừng của chị vì gia đình. Nhưng rồi cũng chỉ vì không chịu im lặng trước những vấn nạn hiện hữu mà chị trở thành người mẹ đơn thân.
Tôi ứa nước mắt khi nghĩ tới hình ảnh mẹ chị giờ đây đang ôm 2 con nhỏ của chị vào lòng để vỗ về khi không có chị bên cạnh. Thương con, lo cho con, đôi khi cũng muốn con dừng lại đừng lên tiếng nữa nhưng chưa bao giờ mẹ chị thấy con mình sai. Và người mẹ già giờ đây càng xót xa hơn khi nhìn về 2 đứa cháu còn thơ dại không có cha bên cạnh nay còn bị chia lìa mẹ. Con Nấm nó nhìn thấy mẹ nó bị còng tay đẩy lên xe như tội phạm, mặt nó tái mét. Con bé 9 tuổi đủ lớn để hiểu những điều mẹ nó làm nhưng làm sao nó có thể chịu đựng được khi phải chứng kiến cảnh tượng ấy? Còn thằng Gấu, nó vẫn ở cái tuổi uống sữa, nói chưa sõi tiếng, ai sẽ thay thế được mẹ nó lo miếng ăn giấc ngủ mỗi đêm?
Tất cả những lo lắng lúc này trong tôi về chị, không ít lần chị Quỳnh đã trằn trọc lo nghĩ. Một người phụ nữ gánh nặng việc nhà nhưng lại nặng lòng với đất nước, tôi chắc rằng chị đã không ít lần rơi nước mắt khi phải cân bằng cuộc sống của mình. Thế nhưng chưa một lần nào chị nghĩ đến việc từ bỏ, dù là gia đình hay xã hội. Thậm chí khi biết mang trong mình một khối u có thể di căn chị vẫn lao vào công việc và như một người khỏe mạnh trước mặt tất cả nọi người. Chị đã phải đau đớn một mình làm đủ loại xét nghiệm và uống thuốc cho tiêu đi cái căn bệnh quái ác. Trong thời gian ấy chỉ có tôi biết, chị vẫn tham gia cùng mọi người tất cả những hoạt động dân sinh, vẫn phản đối những bất công một cách mạnh mẽ, vẫn đi làm kiếm tiền một mình nuôi 2 con nhỏ.
Chị tôi vậy đó, chị quật cường đến mức công an họ trả lời mẹ chị rằng phải còng tay chị lại vì sợ chị tự tử khi bị bắt.
#freemenam

BBC Vietnamese: Blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, còn được biết đến với tên Mẹ Nấm, bị công an tỉnh Khánh Hòa bắt giữ hôm 10/10 tại Nha Trang, mẹ của blogger này nói với BBC Tiếng Việt. Bà Nguyễn Thị Tuyết Lan nói con gái bà đã đi cùng mẹ của Nguyễn Hữu Quốc Duy, người hiện đang chịu án ba năm tù về tội “tuyên truyền chống nhà nước”, tới trại giam để mẹ Duy xin được gặp con trai và “công an đã ra mời vào trại giam và bắt giữ luôn”.
Gia đình Như Quỳnh cho biết cô bị truy tố phạm tội tuyên truyền chống phá nhà nước theo Khoản 1 Điều 88. Bà Lan nói bà được biết hiện con gái bà đang bị đưa về Trại giam Sông Lô, trại giam của công an tỉnh Khánh Hòa.
http://bbc.in/2dG1m46

Ngô Thanh Tú: Mỗi chúng ta là một người tù dự khuyết
Một khi chúng ta ngồi trước màn hình, viết lên những điều chân thật, lột tả hiện trạng xã hội hay phơi bày sự thối nát của chế độ, hãy chuẩn bị hành trang vào nhà đá cho chính mình. Vì như ai đó đã nói, trong cái xã hội này, mỗi người dân là một người tù dự khuyết. Cái vấn đề chính là sẽ bị bắt khi nào mà thôi.

Các bạn đừng tranh cãi với tôi về điều này làm gì vô ích. Ngay cả như bà Cát Hanh Long- Nguyễn Thị Năm, người đã từng nuôi ăn, giúp đỡ nhiều cán bộ Việt Minh, sau này là lãnh tụ Cộng sản, như: Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Lê Đức Thọ, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Chí Thanh...vậy nhưng cuối cùng vẫn bị đem ra đấu tố, rồi tử hình.
Hay như ông Nguyễn Văn Hải, tức Điếu Cày đã bị công an Hồ Chí Minh nhốt tù vì cái tội...trốn thuế do cho thuê ngôi nhà do người vợ đã li dị đứng tên và thu tiền.
Mới đây nhất, ông Giang Kiên Huy ở Đà Nẵng. Ông này có Fanpage trên Facebook cho đăng tải những bài viết, hình ảnh để ca ngợi cảnh đẹp quê hương Đà Nẵng của mình. Một ngày "không vui" PA83- Phòng An ninh chính trị nội bộ mà tiền thân của nó là PA25- Lực lượng bảo vệ an ninh nội bộ và văn hóa tư tưởng để ý đến những comment trên đó và bắt phạt ông Huy với số tiền lên đến 8,7 triệu đồng vì tội để cho độc giả comment thoải mái.
Tôi nói như vậy để mọi người nhận ra rằng, trong cái xã hội này, tất cả chúng ta sẽ bị xộ khám bất cứ lúc nào. Nó tùy thuộc vào sự vui buồn hay cần lên chức của cán bộ an ninh. Từ tử hình vì tội giúp đỡ lãnh tụ Cộng sản, cho đến việc cho độc giả comment. Ở cái chế độ có cả luật rừng, nhưng chỉ thích sử dụng rừng luật, đừng nghĩ chính quyền CSVN sẽ tử tế với chúng ta. Luật ở Việt Nam là luật rừng, nó tùy thuộc vào cảm hứng của những cán bộ an ninh.
Nếu trước đây, khi chưa cướp được chính quyền, chưa "giải phóng" miền Nam, nghĩa là cái thời như Ngô Phù Sai thời Đông Chu bên Trung Quốc còn nếm mật, nằm gai, ăn cứt kẻ khác, những người Cộng sản coi quần chúng là ân nhân, sống len lõi trong lòng dân. Nhưng đến khi đã cướp được chính quyền, tiền bạc rủng rỉnh, đảng viên nào cũng "ăn trên ngồi tróc", tiền muôn bạc vạn, người Cộng sản coi dân chúng là những kẻ thù tiềm ẩn.
Ngày hôm nay họ bắt chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh vì chị ấy mạnh mẽ phản đối Formosa, ngày mai họ sẽ bắt chúng ta. Đừng bao giờ run sợ điều đó, một khi chúng ta đã nhất quyết rằng, những điều chúng ta làm là đúng, là vì quốc gia, dân tộc này. Hãy thẳng đứng bước vào nhà tù.
Một khi không còn nhà tù nào chứa hết những người yêu nước, yêu dân tộc như chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, lúc đó quốc gia này sẽ hưng thịnh, chế độ độc tài này sẽ phải sụp đổ.
Với những người có con cái, hãy cho con cái thấy chúng ta là những người có trách nhiệm với vận mệnh quốc gia, chúng ta không thờ ơ trước thời cuộc, chúng ta không phải những con cừu để cho chính quyền này muốn xỏ mũi dắt đi.
Chúng ta như thế nào, con cái sẽ nhìn vào chúng ta để rồi thành người như thế. Chúng ta là những kẻ đớn hèn, nhu nhược, cam chịu thì liệu con cái chúng ta có thể dũng cảm, can trường được chăng? Chúng ta không đấu tranh để cho con cái có môi trường trong sạch, có cá biển để ăn thì liệu chúng có lớn mạnh?
Song, cái vấn đề chính là phải trả lời cho con cái trước những câu hỏi của chúng. Tôi giả dụ, nếu một ngày nào đó, con cái sẽ hỏi chúng ta rằng:
- Vào lúc bọn Trung Cộng kết hợp với CSVN đầu độc, hủy hoại dân tộc này, cha đã làm gì?
Phải làm sao để trả lời cho con cái rằng, vào thời điểm đó, chúng ta cùng chung với rất nhiều người đã nêu lên tiếng nói phản đối, thay vì cúi đầu nói chúng ta bận chơi game, coi "da Ngọc Trinh trắng như râu bác hồ".
Mỗi chúng ta là một người tù dự khuyết, vậy nên hãy chuẩn bị hành trang cho mình. Nhà tù đang vẫy gọi chúng ta, hay hân hoan bước vào đó. Vì như tôi đã nói, một khi nhà tù chứa đầy những người như chúng ta, chế độ này sẽ phải sụp đổ, quốc gia sẽ hưng thịnh. Burma-Myanmar là một ví dụ điển hình nhất.
Hãy can đảm bước vào tù!

Dũng Phi Hổ: GIỮ MÔI TRƯỜNG XANH - SẠCH - ĐẸP = CHỐNG ĐẢNG CỘNG SẢN?
Nhà cầm quyền Cộng Sản vừa bắt giữ nhà hoạt động vì nhân quyền - blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh theo khoản 1 điều 88 BLHS, khi chị cùng với cô Nguyễn Thị Nay (mẹ của Nguyễn Hữu Quốc Duy - người vừa bị bắt giữ theo điều 258 BLHS) và các cộng sự đi thăm nuôi Duy tại trại tạm giam sông Lô tỉnh Khánh Hoà vào sáng ngày 10 tháng 10 năm 2016.

Khoản 1 điều 88 BLHS quy định [1]:
"Người nào có một trong những hành vi sau đây nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười hai năm:
a) Tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân;
b) Tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân;
c) Làm ra, tàng trữ, lưu hành các tài liệu, văn hoá phẩm có nội dung chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam."
Bằng chứng để xác định "hành vi cấu thành tội phạm" của chị Quỳnh, theo ANTV [2] là các biểu ngữ thu giữ được tại nhà, và hình ảnh được "phát tán trên mạng Internet" bao gồm:
"KHỞI TỐ FORMOSA"
"FORMOSA GET OUT"
"YÊU CẦU KHỞI TỐ FORMOSA"
"CÁ CẦN NƯỚC SẠCH!
NƯỚC CẦN MINH BẠCH!"
Các biểu ngữ trên đều tố cáo tội ác huỷ hoại kinh tế và huỷ diệt môi trường sống của Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Formosa).
Nếu căn cứ theo mục a khoản 1 (của điều 88 BLHS): Những biểu ngữ này không hề "tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân", trừ khi nhà cầm quyền coi "chính quyền nhân dân" = "chính quyền Formosa";
Nếu căn cứ theo mục b khoản 1: Những biểu ngữ trên không hề "tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý", "phao tin bịa đặt": Những biểu ngữ trên chỉ nói lên ước vọng của người dân muốn sống trong một môi trường trong sạch, muốn khởi kiện công ty đã gây ra tội ác, và thực tế hơn: Formosa không xứng đáng tồn tại trên lãnh thổ Việt Nam;
Nếu căn cứ theo mục c khoản 1: Các biểu ngữ này càng không thể coi là "có nội dung chống Nhà nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam", trừ khi Nhà nước này đổi tên thành "Nhà nước đại diện cho Formosa tại Việt Nam".
Tóm lại, các bằng chứng dùng để kết tội chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đều không xác đáng, không thể cấu thành nên hành vi phạm tội, trừ trường hợp chính quyền này là "Chính quyền Formosa" thay vì là "Chính quyền nhân dân".
Bằng việc bắt giữ nhà hoạt động vì nhân quyền Nguyễn Ngọc Như Quỳnh: Nhà cầm quyền Cộng Sản thêm một lần nữa khẳng định với đồng bào, với quốc tế rằng họ sẵn sàng chà đạp lên nhân quyền, sẵn sàng tiếp tay cho bất kỳ ai huỷ diệt kinh tế người dân, huỷ diệt môi sinh Việt Nam miễn là bảo vệ được lợi ích cho riêng họ.
Bằng việc bắt giữ chị Quỳnh, Nhà cầm quyền cộng sản muốn gián tiếp cảnh cáo những ai đang lên tiếng cho tự do, đang đấu tranh vì công lý tại Việt Nam: Họ sẽ quyết tâm giữ ghế và lợi ích của họ đến cùng thay vì bảo vệ lợi ích của người dân - những người đóng thuế nuôi họ.
Nhưng tôi sẽ không ngừng lên tiếng.
Chẳng có gì phải sợ khi mình đang lên tiếng cho sự thật và bảo vệ sự thật.
Xã hội này sẽ đi về đâu, nếu thấy điều sai trái mà không dám lên tiếng, nếu thấy việc đúng mà không dám làm?
Tôi vẫn sẽ tiếp tục lên tiếng:
FORMOSA GET OUT OF VIETNAM!
Còn bạn?
______
[1]: Điều 88 BLHS: https://vi.m.wikipedia.org/…/Tuyên_truyền_chống_Nhà_nước_Cộ…
[2]: Ảnh chụp màn hình ANTV Khánh Hoà về "các bằng chứng" thu được tại nhà riêng của chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1859835140969306&id=100008285150205
#freeMeNam
#freeNguyenNgocNhuQuynh

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire