Thư ngỏ gửi Giáo Sư Hoàng Tụy

Nguyễn Trần Sâm
Theo blog Đào Hiếu

Kính thưa Giáo Sư,

Trước khi đề cập đến vấn đề cần thưa với Giáo Sư, kẻ viết bức thư này, một công dân Việt Nam hạng thấp nhất cả về địa vị xã hội lẫn học hàm học vị, xin kính cẩn cúi mình trước nhân cách cao cả và những thành tựu khoa học nổi tiếng thế giới của Ông. Chính vì uy tín lớn của Ông trong giới khoa học và trong toàn xã hội mà mỗi lời nói của ông trên các phương tiện truyền thông đại chúng có thể có những tác động đáng kể đối với nhận thức của quảng đại quần chúng. 

Điều làm tôi băn khoăn muốn thưa với Giáo Sư là phát biểu mới đây của Ông về Đề án đổi mới toàn diện giáo dục. Khi được phóng viên hỏi, Ông đã nói: 

 “Đây là đề án đổi mới giáo dục tốt nhất từ trước đến nay” và “Đây là cơ hội tốt nhất để giáo dục lột xác và lấy lại niềm tin của nhân dân”.

Bằng những phát biểu như vậy, đương nhiên Giáo Sư đã bày tỏ sự ủng hộ nhiệt thành việc triển khai “đề án” đó.

Vâng, xin thưa Giáo Sư, hoàn toàn có thể đó là một bản đề án rất tốt, không những tốt hơn mọi đề án đã từng có, mà thực sự là rất tốt. Nhưng xin được nêu ra những câu hỏi sau đây:

Một: Người thực hiện (và đặc biệt là nhóm người nắm quyền sử dụng số tiền nhà nước chi cho bản đề án đó) gồm những ai?

Hai: Có phải từ trước đến giờ chưa có đề án nào đặt vấn đề đổi mới theo những cách rất hay ho và nghe ra rất hợp lý hay không, mà tại sao giáo dục vẫn trở nên tồi tệ như hiện nay?

Ba: Người ta đưa ra bản đề án đó nhắm tới những mục đích gì?

Bốn: Giáo Sư có thể nói gì về giáo dục nước nhà sau 10 năm thực hiện bản đề án đó?

Thưa Giáo Sư,

Chẳng biết Giáo Sư nghĩ sao, nhưng đa số dân đen chúng tôi đã quá chán ngán và mệt mỏi với những đề án này, chương trình nọ. Từ gần 30 năm nay, giáo dục nước nhà đã trải qua biết bao nhiêu những cơn đau cải cách và đổi mới. Hàng núi mỹ từ đã tuôn ra, nghe mà nức lòng. Hàng đống những nhóm giải pháp đã được áp dụng để kéo giáo dục ra khỏi vũng bùn. Và sau mỗi giai đoạn cải cách hay đổi mới, người ta lại thấy khẳng định trong những bản tổng kết rằng giáo dục đã “đi lên”. Vâng, lần cải cách nào, lần đổi mới nào cũng “đi lên”, nhưng kết quả là sau mấy chục năm nó lại tồi tệ hơn khi bắt đầu có cải cách. Vì sao vậy? Đó là vì, mặc dù những gương mặt cụ thể có thể thay đổi, nhưng đội ngũ những người thực hiện cải cách vẫn thuộc một tập đoàn đó, tập đoàn không bao gồm những người uyên bác nhưng lại có quyền tuyệt đối trong việc biến những ý kiến chủ quan thành “chân lý”, tập đoàn mang tính chất một nhóm lợi ích, nắm trong tay và tự ý thao túng những nguồn tài chính khổng lồ!

Đó là cách nghĩ đơn giản của đám dân đen chúng tôi để trả lời hai câu hỏi đầu. Về câu hỏi thứ ba, chúng tôi xin thưa: ngoài việc lấy thành tích, “đề án” còn có một mục đích khác nữa. Chỉ cần nói đến một “tiểu đề án” cũng sắp “triển khai” là viết lại toàn bộ sách giáo khoa phổ thông (vâng, lại viết lại SGK!) với số tiền dự chi là 70 ngàn tỉ đồng, trong khi một số chuyên gia tính ra chỉ cần chi 70 tỉ, là đủ thấy cái Đề án đổi mới toàn diện nó nhắm tới cái gì rồi. Than ôi!

Cuối cùng, nếu nói đến 10 năm sau khi bắt đầu thực hiện cái “đề án” đó, dân đen chúng tôi xin mạn phép đánh cuộc với Giáo Sư rằng giáo dục sẽ tồi tệ hơn hiện nay, bất kể Giáo Sư có thể đưa ra bao nhiêu phép chứng minh khoa học rằng nó sẽ tốt hơn hiện nay rất nhiều. Vâng, vì không đủ trình độ để phân tích, chứng minh một cách khoa học, chúng tôi chỉ xin nói ngắn gọn: đánh cuộc! (Trừ trường hợp bản “đề án” đó hay bản khác tương tự được một tập đoàn khác thực hiện.)

Chúng tôi biết rằng các công trình của Giáo Sư đóng góp rất nhiều cho khoa học thế giới, nhưng Việt Nam ta còn lâu lắm (có thể mấy trăm năm nữa) mới có thể đủ văn minh để ứng dụng các công trình đó. Vì vậy, với mong muốn được nhờ Giáo Sư một chút gì đó, chúng tôi xin thỉnh nguyện Ông một điều: Xin đừng làm cho một thiểu số dân đen tiếp tục có cái nhìn mơ hồ về giáo dục nước nhà, và nói chung về tương lai đất nước.

Xin kính chúc Giáo Sư mạnh khỏe và trường thọ!

Kính thư,

Công dân NGUYỄN TRẦN SÂM