9 người trong đoàn ĐBQH bỏ trốn tại Hàn Quốc: Thể diện quốc gia ở đâu?

Ảnh chụp màn hình Đài truyền hình MBC của Hàn Quốc, hôm 23/9/2019 đưa tin về người Việt Nam bỏ trốn ở lại Hàn Quốc.

Hơn 10 tháng sau khi phái đoàn ĐBQH Việt Nam sang thăm và làm việc tại Hàn Quốc do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu, Đài truyền hình MBC của Hàn Quốc mới loan tin cho biết 9 trong số 160 người đi theo đoàn đã không quay trở lại Việt Nam sau chuyến thăm từ ngày 4 đến ngày 7 tháng 12 năm 2018.

Tin cho biết, phái đoàn ĐBQH Việt Nam sang Hàn Quốc theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Moon Hee-sang. Ngoài Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, còn có 20 quan chức cấp cao là các Bộ trưởng và các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo Hãng tin MK News, chính phủ Hàn Quốc đã không biết gì về việc 9 thành viên trong đoàn ĐBQH Việt Nam bỏ trốn cho tới khi một người trong số đã bỏ trốn xuất hiện ở sân bay hồi đầu năm 2019 và xin trở về Việt Nam thì vụ việc mới được vỡ lẽ.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc khi trả lời phóng viên BBC tiếng Hàn hôm 24/9/2019 cho biết đã xác nhận với Bộ Tư pháp Hàn Quốc rằng, trong chuyến thăm của phái đoàn ĐBQH Việt Nam, có 9 người nhập cư bất hợp pháp, 2 trong số họ đã trở về nước, 7 người vẫn còn đang ở bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Bộ Ngoại giao sẽ có hành động tiếp theo dựa trên cuộc điều tra của Bộ Tư pháp, và dựa trên mối quan hệ Việt – Hàn và mối quan hệ liên Triều để tìm hiểu tiếp về vụ việc.

Hiện tại Chính phủ Việt Nam cũng như báo chí nhà nước chưa lên tiếng về việc này.

Quy trình nhân sự của QH có vấn đề

Ông Lê Văn Cuông, nguyên Phó trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa, không bàn về vụ việc 9 người trong đoàn ĐBQH trốn ở lại bất hợp pháp tại Hàn Quốc, tuy nhiên ông cho RFA biết thông tin liên quan việc tổ chức đi nước ngoài của Quốc hội, vào 24/9:

“Hàng năm, theo yêu cầu xây dựng pháp luật hay học tập kinh nghiệm về hoạt động Quốc hội, thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội có xem xét quyết định các đoàn ra nước ngoài, số lượng thì tùy theo nguồn kinh phí hàng năm của các cơ quan thuộc Quốc hội.”

Để tìm hiểu về quy định nhân sự khi theo đoàn ĐBQH ra nước ngoài, RFA liên lạc ông Nguyễn Việt Thắng, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14 nhiệm kỳ 2016-2021, thuộc đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Bến Tre, và được ông cho biết như sau:

“Có quy định gì đâu, các đoàn Quốc hội muốn đi thì phải có kế hoạch, đi đâu thì phải được nơi đấy mời hoặc mình đặt vấn đề nơi ấy có mời không? Tham quan việc gì, nội dung gì, phải phụ thuộc vào đoàn đấy và nơi tiếp đón thỏa thuận với nhau. Đoàn đi thì chủ yếu từng công việc thì có từng cái nhóm, tại vì Quốc hội có nhiều vấn đề, học tập kinh nghiệm cũng có, trao đổi kinh nghiệm nhiều việc cũng có, hoặc quan hệ quốc tế giữa các Quốc hội hoặc Nghị viện với nhau. Có nhiều loại khác nhau, nhiều cấp khác nhau và nhiều nội dung khác nhau.”

Đây không phải là lần đầu xảy ra việc công dân Việt Nam, hay quan chức đi công tác và tham quan nước ngoài rồi bỏ trốn ở lại, trước đây đã từng xảy ra chuyện các quan chức người Việt đi công tác ở châu Âu đã không quay trở lại Việt Nam. Hay vụ ông Trần Ngọc Phi Long, phó trưởng Phòng Hợp tác quốc tế của Sở Ngoại vụ TP Cần Thơ, được cử đi công tác tại Mỹ đã trốn ở lại quốc gia này. Tuy nhiên, vụ đi theo đoàn ngoại giao do Chủ tịch Quốc hội dẫn đầu thì đây là trường hợp đầu tiên.

Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Chánh văn phòng Quốc hội Việt Nam, cũng khẳng định đây là lần đầu tiên xảy ra chuyện trốn ở lại nước ngoài của đoàn ĐBQH:

“Trong thời gian tôi làm việc ở Văn phòng Quốc hội Việt Nam thì không xảy ra trường hợp như thế, không xảy ra chuyện phái đoàn Quốc hội đi nước ngoài rồi trốn ở lại. Chưa từng xảy ra.”

Ảnh minh họa: Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân (phải) và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Hà Nội ngày 23/3/2018. AP

Theo ông Lê Văn Cuông thì, trong đoàn đi nước ngoài của Quốc hội lúc trước thường chỉ có các ĐBQH, hay cùng lắm có một số người liên quan dự án xây dựng luật hay công việc của quốc hội thì được cử đi, chứ người nhà hay quen thân thì không được tham gia. Ông nói tiếp:

“Các ĐBQH là những người được chọn lựa, dân bầu tín nhiệm, và sự quản lý cũng chặt chẽ, cho nên các ĐBQH này rất nghiêm túc thực hiện các quy định, nên tôi không thấy trường hợp nào ra nước ngoài mà trốn ở lại. Còn phía dân sự thì nhiều, đi nước ngoài trốn ở lại cũng rất nhiều, còn ĐBQH thì cho đến nay tôi chưa thấy trường hợp nào trốn làm ảnh hưởng quốc thể như vậy.”

Vậy vì sao những người bỏ trốn này có thể đi cùng đoàn Đại biểu Quốc hội ra nước ngoài?

Một quan chức của Quốc hội Hàn Quốc khi trả lời phóng viên Đài truyền hình MBC của Hàn Quốc về câu hỏi, liệu những người bỏ trốn đã đến Hàn Quốc với mục đích từ đầu như vậy hay không. Quan chức này nói rằng ‘có vẻ là như vậy’ và cho biết ông không biết liệu những người này có quan hệ thế nào với các quan chức trong đoàn làm việc của Quốc hội Việt Nam.

Theo ĐBQH Nguyễn Việt Thắng, phải tùy thuộc công việc, nếu nội dung có liên quan công nghiệp thực phẩm, thì Đoàn Quốc hội cũng phải có một vài chuyên gia đi kèm am hiểu công nghiệp thực phẩm, hay một vài doanh nghiệp nào đó đi kèm, để trao đổi với nhau. Hay đi về phòng chống thiên tai thì phải có chuyên gia phòng chống thiên tai. Còn ĐBQH thì vị nào chuyên về việc đó thì đi. Ông nói tiếp:

“Theo tôi biết thì trước kia chưa có ai trong Đoàn Quốc hội trốn cả, các đoàn kinh tế bình thường thì hồi xưa, hàng chục năm trước cũng có, các đoàn công tác thì cũng có người ở lại, nhưng rất là hạn hữu. Còn đoàn của Quốc hội đi nước ngoài thì tôi chưa thấy trốn bao giờ.”

Về thông tin 9 người đi theo đoàn Quốc hội Việt Nam bỏ trốn ở lại Hàn Quốc hồi tháng 12 năm 2018, ông Thắng cho biết:

“Cái đấy tôi không nghe tin, tôi không nắm được thông tin đấy.”

Xử lý thế nào?

Khi trả lời báo chí trong nước trước đây, ông Nguyễn Sỹ Cương, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, nguyên Chánh Thanh tra Bộ Nội vụ cho biết, các quy định hiện hành rất khó xử lý đối với những trường hợp cán bộ bỏ trốn, ở lại nước ngoài.

Ông Lê Văn Cuông cho biết, trong quy định về quy chế hoạt động của ĐBQH có đề cập rất rõ quyền và trách nhiệm cũng như chế tài xử lý vi phạm. Còn các chuyên gia, doanh nhân đi kèm ĐBQH nếu vi phạm cũng căn cứ vào pháp luật Việt Nam, tùy theo mức độ nặng nhẹ, các cơ quan chức năng sẽ xem xét có chế tài xử lý. Vấn đề này, pháp luật Việt Nam rất minh bạch, kể cả phạm tội ra nước ngoài thì phát lệnh truy nã quốc tế.

Theo tin TTXVN đăng tải hồi tháng 12 năm 2018, chuyến thăm Hàn Quốc của Đoàn ĐBQH Việt Nam có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự coi trọng quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược Việt Nam – Hàn Quốc và mong muốn phát triển mối quan hệ lên tầm cao mới.

Theo Đài truyền hình MBC của Hàn Quốc, Quốc hội Hàn Quốc đã không thông báo cho phía Việt Nam biết về việc 9 người Việt Nam bỏ trốn, cũng như đã không yêu cầu Việt Nam tiến hành điều tra, hay yêu cầu đảm bảo tránh sự việc tương tự sẽ xảy ra trong tương lai.

Tuy nhiên, với sự vụ vỡ lẽ như trên, dư luận trong nước rất bức xúc, Nhiều người mong muốn Chủ tịch Quốc hội lên tiếng về vấn đề, chịu trách nhiệm về vấn đề này. Thậm chí, Chính phủ VN phải điều tra rõ những cá nhân, tổ chức nào đã trục lợi trên danh nghĩa Quốc hội –làm mất thể diện quốc gia, chà đạp quốc thể!

RFA