Bầu cử Thái Lan: Vẫn chưa tìm được người chiến thắng

Bản quyền hình ảnh Getty Images Image caption Theo hệ thống phức tạp mới, hiện vẫn chưa rõ mỗi đảng sẽ có bao nhiêu ghế

Gần một tuần sau cuộc bầu cử ở Thái Lan, lần đầu tiên kể từ sau cuộc đảo chính năm 2014, hiện vẫn chưa rõ đảng nào sẽ thành lập chính phủ.

Hôm thứ Năm, Ủy ban Bầu cử (EC) công bố số phiếu bầu tổng kết, cho thấy đảng thân quân đội giành chiến thắng về phiếu phổ thông.

Tuy nhiên, việc kiểm phiếu đã gây tranh luận do lo ngại về những bất thường trong bỏ phiếu và kết quả chính thức sẽ được dời đến ngày mùng chín tháng Năm.

Cuộc tổng tuyển cử diễn ra hôm Chủ Nhật (24/3) được coi là sự trở lại của nền dân chủ Thái Lan.

Nhưng quân đội bị chỉ trích vì đã thực hiện các bước để đảm bảo duy trì ảnh hưởng về chính trị, bao gồm việc chỉ định tất cả 250 ghế trong thượng viện.

Hệ thống phân bổ ghế phức tạp trong các nghị viện dựa trên tỷ lệ phiếu bầu, được đề cử bởi quân đội, nghĩa là vẫn chưa rõ mỗi đảng cuối cùng sẽ có bao nhiêu ghế.

Phóng viên Jonathan Head của BBC Đông Nam Á giải thích về sự phức tạp xung quanh những gì vừa diễn ra ở Thái Lan.

Tại sao mất quá lâu để có câu trả lời?

Trong các cuộc bầu cử trước đây của Thái Lan, kết quả bỏ phiếu thu được nhanh và minh bạch hơn. Lần này EC có vấn đề về lập bảng kết quả bầu cử 350 ghế theo khu vực bầu cử.

Tỷ lệ cử tri đi bầu được công bố dường như quá thấp ở mức 65%.

Bản quyền hình ảnh EUROPEAN PHOTOPRESS AGENCY Image caption Giới quan sát ngạc nhiên về kết quả đạt được của đảng thân quân đội

EC đột ngột ngừng công bố số lượng sau bỏ phiếu, không làm rõ vào ngày hôm sau, đổ lỗi cho truyền thông khi dữ liệu của họ bị nghi ngờ, và có một số thống kê không nhất quán ngay cả khi đưa ra kết quả kiểm phiếu cuối cùng vào hôm thứ Năm.

Nó tuyên bố rằng, với 100% phiếu bầu, được tính;

§  Đảng thân quân đội Palang Pracha Rath, đảng liên minh với chính quyền cầm quyền, được 8,4 triệu phiếu bầu

§  Đảng Pheu Thai, đảng đối lập liên minh với cựu thủ tướng lưu vong Thaksin Shinawatra, giành được 7,9 triệu phiếu bầu.

Không rõ tại sao EC, với ngân sách rất lớn và có nhiều thời gian, lại gặp những vấn đề như vậy. Nó đề cập ngắn gọn về các cuộc tấn công vào máy chủ của họ hôm Chủ Nhật.

Nhưng sự không nhất quán - hiện tỷ lệ bỏ phiếu đang tăng lên gần 75% - làm dấy lên lo ngại rằng kết quả kiểm phiếu đang bị thao túng, cùng với một kiến nghị kêu gọi bãi bỏ ủy ban hiện đang đạt được hơn 800.000 chữ ký.

Nhóm quốc tế duy nhất có thể theo dõi cuộc bầu cử chỉ trích nặng nề kết quả làm việc tệ hại của EC.

Ai có khả năng thành lập chính phủ nhất?

Chính phủ mới sẽ không được thành lập cho đến khi kết quả được xác nhận vào ngày 9/5, cho EC thời gian để điều tra các cáo buộc vi phạm luật bầu cử, và thậm chí là tổ chức bầu cử lại ở một số khu vực, nếu cần thiết.

Một cuộc bỏ phiếu thủ tướng ở cả hai viện dự kiến sẽ diễn ra trong vài tuần sau đó.

Người ta cá rằng Thủ tướng Prayuth Chan-ocha sẽ tại vị, bởi vì hiến pháp do quân đội soạn thảo cho phép 250 ghế thượng nghị sĩ - do chính phủ chỉ định - sẽ bỏ phiếu cho thủ tướng.

Bản quyền hình ảnh EURPOEAN PHOTOPRESS AGENCY Image caption Tướng Prayuth vận động tích cực cho bầu cử dân chủ

Nhưng kết quả không chính thức cho thấy phần lớn số ghế trong hạ viện có thể thuộc về liên minh đối lập gồm bảy đảng, do đảng thân Thaksin Pheu Thai lãnh đạo. Trong khi đó, đảng thân quân đội Palang Pracha Rath giành ít hơn đa số.

Điều đó có nghĩa là ngay cả khi Tướng Prayuth giành được bầu thủ tướng, chính phủ của ông có thể bị tê liệt trong quốc hội. Có những thỏa thuận hậu trường đầy giận dữ để nhận được sự ủng hộ từ các đảng không cam kết, như Bhum Jai Thai, với số lượng hơn 50 ghế rất có giá trị.

Bầu cử có công bằng?

ANFREL, nhóm giám sát quốc tế, đã ngừng gọi cuộc bầu cử này là "không tự do và công bằng". Nhưng nó chỉ trích gay gắt những thuận lợi dành cho chính phủ quân sự đương nhiệm, những hạn chế về thông tin cử tri và quyền tự do ngôn luận.

Nhiều người Thái nghi ngờ có một số gian lận trong cuộc bầu cử, nhưng không có bằng chứng thực sự nào được đưa ra. Bất chấp những điều bất thường được báo cáo, những người theo dõi bầu cử có kinh nghiệm ở đây tin rằng kết quả được công bố có thể phản ánh ưu tiên chính của cử tri Thái.

Ủy ban Bầu cử mất rất nhiều uy tín, và sẽ bị theo dõi chặt chẽ trong những tuần tới, để xem nó sẽ giải quyết công bằng với các khiếu nại như thế nào, và nó sẽ phân bổ 150 ghế cho các đảng theo tỷ lệ như thế nào.

Ủy ban chưa cho biết sẽ sử dụng phương pháp nào, và các phương pháp khác nhau tạo ra sự khác biệt rõ rệt, một là trao cho đảng đối lập đa số, hoặc là khiến nó mất hai ghế.

Người Thái sẽ chấp nhận kết quả?

Bản quyền hình ảnh AFP/GETTY IMAGES Image caption Có nhiều câu hỏi về kết quả được đưa ra bởi Ủy ban Bầu cử

Nhiều người Thái trẻ tuổi bày tỏ sự thất vọng cay đắng về màn kết quả đạt được của Palang Pracha Rath. Ở vùng nông thôn phía đông bắc, những người ủng hộ bảo thủ Đảng Pheu Thai/Thaksin bị mất tinh thần bởi thành tích yếu kém hơn nhiều của đảng của họ.

Phần lớn hiện giờ phụ thuộc vào sáu tuần tới. Trong điều kiện hiện tại liên minh chống quân đội tin rằng họ nắm đa số trong hạ viện, và trong khi họ không thể thắng số phiếu của Tướng Prayuth cho chức thủ tướng, họ có thể ngăn ông ta cai trị.

Tương tự như vậy, nếu phe thân quân đội thuyết phục được các nghị sĩ bỏ đảng của họ để theo phe khác, để ngăn phe đối lập có thể giành đa số, có thể sẽ có sự giận dữ trong công chúng.

Nhưng ít người tin rằng sẽ lại có các cuộc biểu tình và bạo lực trên đường phố như những năm trước.

Người Thái, nói chung, đã tỉnh ngộ từ những gì các cuộc biểu tình gây ra. Hiện đã có những lực lượng chính trị mới, sẽ tìm các cách khác để thể hiện sự bất đồng chính kiến của họ.

Một rủi ro lớn hơn là khả năng xảy ra một cuộc đảo chính quân sự khác, nếu có bế tắc trong quốc hội. Chỉ huy quân đội hiện tại ám chỉ rằng quân đội sẽ không ủng hộ một chính phủ có liên quan đến Thaksin Shinawatra.

https://www.bbc.com/vietnamese/world-47748525