(GDVN) - Ông Obama đã đọc "Sông núi nước Nam vua
Nam ở/Rành rành định phận bởi sách trời".
Đây là hai câu trong bài Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt.
Nam quốc sơn hà nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư!
Dịch thơ:
Sông núi nước nam
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư!
Dịch thơ:
Sông núi nước nam
Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành định phận tại sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm ?
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời!
(Bản dịch của Trần Trọng Kim)
Vào 12 giờ 10 phút ngày 24/5, Tổng thống Obama chính thức có bài diễn văn trước đông đảo cử tọa tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình.
Dưới đây là nguyên văn nội dung bài phát biểu này đã được dịch ra tiếng Việt:
Mời quý vị xem Clip phát biểu của ngài Obama.
"Xin chào Việt Nam!
Xin cảm ơn Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã dành cho
chúng tôi sự chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm này.
Xin cảm ơn các bạn có mặt ở đây ngày hôm nay, những
người Việt Nam đến từ khắp đất nước, trong đó có những người trẻ đại diện cho
sự năng động, tài năng của người dân Việt Nam.
Trong chuyến thăm này, sự thân thiện của các bạn đã
chạm tới trái tim của chúng tôi.
Nhiều người vẫy tay chào tôi bên đường, làm tôi cảm
thấy được tình hữu nghị giữa các dân tộc.
Hôm qua tôi đến thăm phố cổ Hà Nội và được ăn bún chả
rất ngon, uống bia Hà Nội.
Đường phố thật đông đúc, tôi chưa bao giờ thấy nhiều
xe máy như vậy trong đời.
Tôi chưa thử qua đường, nhưng sau này có dịp trở lại
Việt Nam, các bạn sẽ chỉ cho tôi cách qua đường như thế nào.
Tôi không phải Tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam
trong những năm gần đây, nhưng tôi là (tổng thống) đầu tiên - cũng như các
bạn - trưởng thành sau cuộc chiến tranh Việt Nam.
Khi lực lượng quân sự Mỹ rời Việt Nam lúc đó tôi 13
tuổi. Lần đầu tiên tôi tiếp xúc với người Việt Nam là ở Hawaii, nơi tôi lớn
lên.
Tôi đã gặp một số người Mỹ gốc Việt ở đó, nhiều người
còn trẻ hơn tôi.
Nhiều người trẻ Việt Nam, cũng như hai con gái tôi,
khi sinh ra chỉ biết đến tình hòa bình và bình thường hóa quan hệ Việt Nam -
Hoa Kỳ.
Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch
sử khó khăn, nhưng chúng ta hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an ninh và sự
ổn định để chúng ta có thể thúc đẩy lẫn nhau.
Tôi trân trọng quá khứ lịch sử rất huy hoàng của Việt
Nam.
Hàng nghìn năm, Việt Nam đã trồng cấy ở những mảnh đất
này.
Lịch sử được viết lên những chiếc trống đồng Đông Sơn.
Hà Nội đã đứng vững trên dòng sông Hồng hơn một nghìn
năm.
Thế giới đều biết đến lụa và những bức tranh của Việt
Nam và Văn Miếu là bằng chứng kiến thức của Việt Nam.
Tuy nhiên cũng có nhiều thế kỷ, vận mệnh của các bạn
lại bị quyết định bởi người khác, đất nước thân yêu của các bạn có lúc không
trong tay các bạn.
Nhưng cũng như những cây tre, tinh thần bất khuất của
người Việt Nam như Lý Thường Kiệt đã ghi lại: Sông núi nước Nam vua Nam ở/Rành rành đã định tại sách
trời.
Hôm nay chúng ta cũng nhớ tới lịch sử giữa người Việt
và người Mỹ mà chúng ta có thể bỏ quên.
200 năm trước, khi một trong những bậc tiền bối của
người Mỹ Thomas Jefferson đi tìm lúa gạo và ông đã đến Việt Nam, tìm thấy giống
gạo trắng, ngon, năng suất rất cao.
Tiếp đó, những con thuyền đã đến Việt Nam buôn bán.
Trong thế chiến II, người Mỹ đã tới hỗ trợ cuộc kháng
chiến của Việt Nam. Khi những phi công Mỹ bị bắn hạ, người Việt Nam đã giúp đỡ
họ.
Vào ngày tuyên bố độc lập của Việt Nam, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của Mỹ, nói rằng mọi người sinh ra bình
đẳng, tạo hóa cho họ các quyền không thể xâm phạm trong đó có quyền sống, quyền
tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc.
Vào một thời điểm khác, lý tưởng chung và lịch sử
chống thực dân có thể đã đưa chúng ta xích lại gần nhau, thế nhưng Chiến tranh
lạnh và nỗi lo sợ với chủ nghĩa cộng sản đã đẩy chúng ta tới một cuộc chiến.
Chúng ta đã nhận thức được sự thật đau đớn rằng: chiến
tranh dù cho thế nào đi nữa đều mang lại sự đau đớn và bi kịch cho người dân
của chúng ta.
Trong các nghĩa trang liệt sĩ, trên bàn thờ của các
gia đình Việt Nam chứa đựng đầy những nỗi đau.
Có khoảng 3 triệu người Việt Nam, dân thường và binh
sĩ ở cả hai phía, đã mất đi.
Trên bức tường tưởng niệm ở đất nước chúng tôi, người
ta có thể chạm vào tên của 58.315 binh sĩ vĩnh viễn không trở về.
Hôm nay chúng ta cùng với nhau, người Việt và người Mỹ,
cùng nhận thức nỗi đau và mất mát mà chiến tranh đem đến.
Chúng ta đã hàn gắn với nhau: tìm kiếm người mất tích,
đưa họ về nước, gỡ bỏ những bãi mìn còn chưa nổ.
Trẻ con không thể nào bị mất chân bởi những bãi mìn
này.
Trẻ em khuyết tật và chất độc da cam sẽ được chúng tôi
hỗ trợ nhiều hơn. Chúng tôi tự hào vì những công việc chúng ta đã phối hợp với
nhau tại Đà Nẵng và chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ ở sân bay Biên Hòa.
Quá trình hòa giải của hai nước chúng ta không chỉ là
liên quan đến các cựu chiến binh.
Thượng nghị sĩ John McCain, cựu binh trong chiến
tranh, đã đến gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nói rằng “Hai nước chúng ta không nên là kẻ thù, nên làm bạn”.
Nhiều người Mỹ, Việt đã nỗ lực hàn gắn những vết
thương và cũng đã đem lại những lợi ích cho hai nước, như trung úy Hải quân giờ
là ngoại trưởng John Kerry.
Xin cảm ơn ngoại trưởng.
Chính bởi những người cựu chiến binh đã cho chúng ta
thấy con đường đi và người dân đã cảm thấy rất phấn khích để tiếp tục mưu cầu
hòa bình.
Chúng ta trở nên gần gũi nhau hơn, thương mại tự do
ngày càng tăng lên, các sinh viên, học giả nghiên cứu với nhau.
Chúng tôi đã đón nhiều sinh viên Việt Nam hơn bất kỳ
nước nào khác ở Đông Nam Á.
Rất nhiều khách du lịch đã đến thăm Việt Nam, 36 phố
phường cổ Hà Nội, các cửa hàng ở Hội An, cố đô Huế.
Như người Việt và người Mỹ đều có thể thuộc bài hát
của Văn Cao “Từ nay người biết
quê người. Từ nay người biết thương người”.
Với vai trò là Tổng thống, tôi muốn tiếp tục những sự
tiến bộ này của quan hệ hai nước và với quan hệ đối tác toàn diện của chúng ta
ngày càng gần gũi hơn, chúng ta đang ngày càng hợp tác.
Mục tiêu của tôi trong chuyến thăm này là chúng ta xây
dựng nền tảng ngày càng vững chắc hơn cho quan hệ hai nước trong nhiều thập kỷ
tới.
Chúng ta đã mất rất nhiều năm để nỗ lực hàn gắn quan
hệ.
Chúng tôi muốn nói một điều mà chúng tôi không thể
tưởng tượng được trước đây: ngày hôm nay, hai nước đã trở thành bạn bè, đối tác
của nhau.
Tôi tin tưởng rằng những bài học trong chiến tranh sẽ
là những bài học cho cả thế giới.
Có những cuộc xung đột tưởng như không thể kết thúc,
không giải quyết được thì giờ đây quan hệ của chúng ta đã cho thấy có thể tạo
ra sự thay đổi để có tương lai tốt đẹp hơn.
Hòa bình bao giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh.
Với sự tiến bộ, những giá trị tốt đẹp của con người
cần được thúc đẩy chứ không phải là chiến tranh hay xung đột.
Đây là điều mà hai nước đã chỉ ra cho thế giới thấy.
Quan hệ đối tác giữa Mỹ với Việt Nam dựa trên những
điều căn bản: Việt Nam là một nước có chủ quyền độc lập và không có quốc gia
nào khác có thể áp đặt lên ý chí của người dân Việt Nam. Độc lập, chủ quyền ấy
do người dân Việt Nam quyết định. Mỹ rất quan tâm đến sự thành công của đất
nước Việt Nam.
Chúng tôi muốn ưu tiên cho mối quan hệ đối tác toàn
diện với Việt Nam. Tôi không còn nhiều thời gian nữa trong nhiệm kỳ của mình,
nhưng tôi mong muốn mình có thể đóng góp nhiều hơn cho quan hệ hai nước.
Chúng ta cần hợp tác nhiều hơn để tạo ra và đem lại
những cơ hội thịnh vượng thực sự cho người dân hai nước.
Tôi hiểu những giá trị mới của nền kinh tế toàn cầu
trong thế kỷ 21.
Nền kinh tế sẽ phát triển, đặc biệt ở các nước có pháp
quyền và có hành lang pháp lý đúng đắn.
Nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các quốc gia ưu tiên
cho giáo dục.
Do vậy, bên cạnh phát triển kinh tế cần đầu tư vào
nguồn lực con người.
Đó là những kỹ năng đào tạo và đầu tư vào những con
người có tài năng, thay vì khai thác tài nguyên thiên nhiên.
Đây là những thế mạnh mà Mỹ có thể hợp tác với Việt
Nam.
Ngày hôm qua như tôi đã thông báo, đội hòa bình (Peace
Corps) sẽ đến Việt Nam.
Thế hệ trước của người Mỹ đến đây để chiến đấu, nhưng
thế hệ sau của người Mỹ đã đến đây đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam và
làm sâu sắc hơn tình hữu nghị hai nước.
Các công ty hàng đầu, đại học danh tiếng Mỹ đã đến
Việt Nam để hợp tác, đào tạo về khoa học công nghệ, toán học, y tế… vì khi
chúng tôi muốn chào đón nhiều công dân, thanh niên Việt Nam sang Mỹ thì chúng
tôi cũng muốn thế hệ trẻ Việt Nam được hưởng những giá trị giáo dục tốt hơn.
Do vậy, tôi rất vui mừng thông báo với các bạn, mùa
thu năm nay Đại học Fullbright sẽ đi vào hoạt động tại TP Hồ Chí Minh.
Đại học này phi lợi nhuận, chất lượng cao sẽ cung cấp
nhiều học bổng cho sinh viên Việt Nam và đóng góp cho hợp tác giáo dục giữa hai
nước.
Các sinh viên, học giả, nhà nghiên cứu hai nước sẽ tập
trung vào các lĩnh vực như chính sách công, quản trị doanh nghiệp, hợp tác
trong các lĩnh vực máy tính, từ thơ của Nguyễn Du, triết học của Phan Chu Trinh
tới lĩnh vực toán của GS Ngô Bảo Châu…
Chúng tôi mong muốn sẽ kết nối những doanh nghiệp trẻ
Việt - Mỹ.
Nếu có thể tiếp cận với công nghệ, kỹ năng mà người
Việt cần thì sẽ không có gì là trở ngại với các bạn.
Chúng tôi mong muốn khuyến khích cả phụ nữ Việt Nam,
những người có tài năng để đảm bảo về bình đẳng giới ở Việt Nam.
Từ thời đại Hai Bà Trưng đến nay, người phụ nữ Việt
Nam luôn mạnh mẽ, tự cường và giúp cho đất nước Việt Nam tiến lên phía trước.
Khi chúng ta có một gia đình tốt, phụ nữ được đi học
và có vị trí xứng đáng ở trường học, chính phủ, trong giới lãnh đạo thì chúng
ta sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn. Điều này luôn đúng kể cả ở Mỹ cũng như Việt
Nam.
Với tư cách là Tổng thống Mỹ, tôi ủng hộ mạnh mẽ TPP,
bởi vì điều đó sẽ giúp các bạn dễ dàng trao đổi thương mại với chúng tôi.
Điều này sẽ giúp cho Việt Nam không phải phụ thuộc
thương mại với quốc gia nào duy nhất.
TPP cũng sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giúp các bạn
giải quyết các vấn đề bình đẳng kinh tế, thúc đẩy nhân quyền, giúp cho người
lao động có điều kiện lao động an toàn hơn.
Có thể người lao động tổ chức nghiệp đoàn, thúc đẩy
bảo vệ môi trường. Đây là tương lai, hy vọng mà TPP mang lại cho chúng ta.
Tất cả các quốc gia thành viên phải cam kết thực hiện
các mục tiêu mà TPP đặt ra.
Tất cả chúng ta phải nỗ lực đảm bảo an ninh chung, hợp
tác với nhau trong chương trình đào tạo an ninh chung.
Trong chuyến thăm này của tôi hai bên đã nhất trí xây
dựng niềm tin, tiếp tục công tác đào tạo, cung cấp thiết bị cho cảnh sát biển,
năng lực bảo vệ hàng hải cũng như cứu trợ nhân đạo trong thiên tai.
Hôm qua, tôi đã tuyên bố Mỹ sẽ dỡ bỏ lệnh hoàn toàn
cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, đảm bảo Việt Nam có thể có vũ khí cần
thiết để đảm bảo an ninh.
Chúng tôi mong muốn thể hiện rõ Mỹ bình thường hóa
toàn bộ quan hệ với Việt Nam.
Thế kỷ 20 đã dạy cho tất cả chúng ta, không chỉ Việt
Nam một trật tự quốc tế và an ninh chung phụ thuộc lẫn nhau.
Chúng ta xây dựng thông lệ chung tất cả quốc gia đều
là quốc gia có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ phải được tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ.
Các nước lớn không được bắt nạt các nước nhỏ hơn, việc
giải quyết các tranh chấp cần tiến hành hòa bình.
Các thể chế như ASEAN và cấp cao Đông Á cần được củng
cố. Đó là điều mà chúng tôi tin tưởng và ủng hộ.
Các biện pháp hòa bình và liên kết vùng như ASEAN cần
được tiếp tục củng cố như niềm tin của tôi, niềm tin của Mỹ. Đây là điều chúng
tôi tuyên bố khi đến thăm Lào đầu năm nay.
Ở Biển Đông, chúng tôi không phải là một bên tranh
chấp, nhưng chúng tôi khẳng định và đề cao quyền tự do hàng hải và hàng không;
tự do thương mại không bị ngăn trở; giải quyết các tranh chấp thông qua pháp lý
và luật pháp quốc tế.
Nước Mỹ sẽ đưa tàu và máy bay di chuyển ở bất kỳ nơi
nào mà luật pháp quốc tế cho phép, và ủng hộ quyền của các nước khác hành động
như vậy.
Một trong các điểm trong quan hệ đối tác của chúng ta
là giải quyết sự khác biệt về nhân quyền.
Tôi nói điều này bởi không có quốc gia nào hoàn hảo.
Sau hai thế kỷ lập nước, chúng tôi vẫn đang phải cố
gắng đạt được những ý tưởng chúng tôi đã đề ra khi chúng tôi lập quốc, như kinh
tế ngày càng gia tăng, định chế tư pháp, hình sự.
Tất nhiên chúng tôi vẫn nhận được sự phê bình.
Ngày nào chúng tôi cũng nhận được phê bình, tôi và
Chính phủ, nhưng những lời chỉ trích, tranh luận cởi mở giúp chúng ta nhìn nhận
sự chưa hoàn hảo.
Việc mọi người có quyền đưa ra lời phê phán thì chính
là điều giúp xã hội tiến bộ hơn.
Mỹ không muốn áp đặt cho Việt Nam, chúng tôi tin rằng
giá trị Mỹ mà chúng tôi nói là giá trị tổng quát được nêu trong Hiến pháp Việt
Nam như người dân có quyền tự do ngôn luận, lập hội.
Đây là những điều đã được nêu trong hiến pháp Việt
Nam.
Tôi xin chia sẻ một số điểm theo quan điểm của mình,
chúng ta tiếp cận Internet vì thúc đẩy sáng tạo mà nền kinh tế cần có để phát triển,
như Facebook.
Các công ty lớn đã có ý tưởng đưa ra và chia sẻ.
Người Việt Nam quyết định tương lai của người Việt.
Tôi xin chia sẻ một số điểm của bản thân.
Trong đất nước tự do, người dân sẽ lựa chọn lãnh đạo
tốt nhất cho họ, mọi người có quyền bày tỏ sự nhân ái và chúng ta cần tăng
cường hơn nữa tiếp cận hỗ trợ cho người nghèo để đời sống của họ được cải
thiện.
Các quyền bình đẳng người dân Việt Nam sẽ mang đến nền
tảng cho sự thịnh vượng và lợi ích cho tất cả người dân Việt Nam.
Suốt 8 năm qua tôi suy nghĩ nhiều về việc cải tiến hệ
thống chính quyền Mỹ.
Về thách thức toàn cầu, Việt Nam cần bảo vệ các nơi
như vịnh Hạ Long, Sơn Đoòng vì tương lai con cháu chúng ta.
Nước biển tăng sẽ làm ảnh hưởng đến các vùng ven biển
và Việt Nam cần thực hiện cam kết chống lại ảnh hưởng của biến đổi khí hậu,
chống lại ảnh hưởng vùng ngập mặn như đồng bằng sông Cửu Long - nơi cung cấp
thực phẩm lớn cho thế giới.
Chúng ta cũng phải giúp đỡ cho các nước để xây dựng
năng lực về nhiều vấn đề như cải thiện y tế.
Mỹ vui mừng khi đã giúp đỡ Việt Nam tham gia hơn nữa
nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.
Đặc biệt hai nước trước đây tham gia trận chiến, nhưng
giờ cùng hợp tác bảo vệ hòa bình.
Việt Nam và Mỹ cần nỗ lực hơn nữa trong việc tăng
cường đối thoại hai bên.
Nhìn vào lịch sử, thách thức mà chúng ta vượt qua, tôi
lạc quan vào tương lai của quan hệ hai nước chúng ta.
Niềm tin tôi là nhờ nền tảng dựa trên tình hữu nghị.
Như Trịnh Công Sơn viết, “nối vòng tay lớn” là mở tấm lòng của mình ra để thấu
suốt trái tim mình.
Tương lai nằm trong tay các bạn. Mỹ luôn là đối tác và
người bạn của các bạn.
Mai này, khi người Mỹ, người Việt Nam học cùng nhau,
cùng phối hợp sáng tạo với nhau, các bạn hãy nhớ khoảnh khắc tôi đứng ở đây
trước các bạn, như Nguyễn Du đã nói: "Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin
gọi một chút này làm ghi””.
Theo
Đài Tiếng nói Việt Nam
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire