18/06/2020
Xuân Dương : "Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất của
nhà nước, đại diện cho quyền lực của nhân dân, ngồi trong hội trường Diên Hồng
không phải là ngồi trong các mảnh vườn được rào dậu và gắn biển Lập pháp, Hành
pháp hay Tư pháp.
Không hiểu được điều đó thì có nên đeo
phù hiệu đại biểu Quốc hội?
Tranh biện tại diễn đàn Quốc hội mà dùng hình thức quy chụp, thậm chí là
công kích, hạ thấp uy tín đối phương không phải là điều nên được khích lệ."
Báo chí đưa tin trong
phiên thảo luận tại Hội trường về “Báo cáo về kinh tế - xã hội và ngân sách nhà
nước,…” diễn ra ngày 13/06/2020, các “Đại biểu Quốc hội tranh luận gay gắt vụ
Hồ Duy Hải và nhiều kỳ án khác”. [1]
Cứ tưởng từ ngữ báo
chí sử dụng năm nay đã được “mềm hóa”, bởi năm 2019 nhiều báo chạy tít “Tranh
luận nảy lửa…”, “Tranh cãi nảy lửa…”, “Đối đáp nảy lửa…”,... nhưng hóa ra không
phải.
Vẫn có những vụ “nảy
lửa” mà số người tham gia không dừng ở con số một cho mỗi phía và đối tượng bị
đem ra mổ xẻ không phải chỉ là cá nhân hay cơ quan mà là cả “nền tư pháp”,
chẳng hạn: “Lại tranh luận nảy lửa tại Quốc hội về uy tín nền tư pháp”. [2]
Thói quen “Ăn cây nào,
rào cây nấy” của người Việt có phải là thói cũ (hay thói xấu?) cần phải vứt bỏ,
nhất là khi nó được phơi bày ngay tại Hội trường Diên Hồng?
Độ mạnh của từ ngữ,
tức là “cường độ” của ngôn từ mà các đại biểu Quốc hội sử dụng tăng, giảm hay
“giữ ổn định” không còn là vấn đề được nhiều người quan tâm, điều được cả xã
hội chú ý là biểu hiện “rào dậu” của một số quan chức khối hành pháp, tư pháp
ngay cả khi mang danh đại biểu Quốc hội.
Phó Ban Dân nguyện của
Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng dẫn ý kiến của “nhiều cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà
nước đã về hưu”, rằng “Chưa từng bao giờ thấy niềm tin đối với nền tư pháp Việt
Nam thấp như bây giờ”.
Để cho chính xác, đoạn
văn trên được nghe đi nghe lại nhiều lần từ clip ghi phát biểu của ông Lưu Bình
Nhưỡng phát trên VTV1 [2].
Tuy nhiên khi phản
biện tại hội trường, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương đã tự
chuyển hóa lời ông Nhưỡng thành:
“Chưa bao giờ uy tín
của ngành Tư pháp thấp như bây giờ”. [2]
Một số báo khi tường
thuật lời ông Nhưỡng đã vô tư cắt bỏ các từ “đối với nền”, và biến cụm từ “Niềm
tin đối với nền tư pháp” thành “Niềm tin tư pháp”.
Những khác biệt bé như
“cái móng tay” giữa “Niềm tin đối với nền tư pháp” và “Niềm tin tư pháp” hay
giữa “niềm tin đối với nền tư pháp” và “uy tín của ngành Tư pháp” hiện hữu ngay
tại Hội trường Diên Hồng, trên các trang báo chưa cho thấy bức tranh toàn cảnh
về các phát biểu và phản biện nếu không tiếp tục tìm thêm dẫn chứng khác.
Từ các vụ án Hồ Duy
Hải, vụ lùi xe trên cao tốc, vụ án Lương Hữu Phước nhảy lầu tự tử tại Tòa án
Nhân dân tỉnh Bình Phước,..., phát biểu của đại biểu Hoàng Đức Thắng - Trưởng
đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị - cũng không kém phần “nảy lửa”:
“Những vụ án này là
phần nổi của tảng băng chìm, gây xói mòn lòng tin của người dân vào hệ thống tư
pháp”. [3]
Không thể phủ nhận
những cố gắng, những thành tích mà ngành Tư pháp đạt được sau mấy chục năm đổi
mới tư pháp.
Tuy nhiên, có một sự
thật khi nói đến hoạt động tư pháp trong những năm gần đây, bên cạnh những oan
khuất ngút trời của các công dân Nguyễn
Thanh Chấn, Huỳnh
Văn Nén, Hàn Đức Long, Nguyễn Văn Thêm,… thì dư luận cũng thấy
xuất hiện tên một vài vị thẩm phán mà tiêu biểu là ông Lê Viết Hòa - Phó chánh
án Tòa án Nhân dân tỉnh Bình Phước.
Ông Hòa đã tham gia
xét xử phúc thẩm 2 vụ án, sau khi tòa công bố bản án, hai người dân liên quan
đến các bản án mà ông Hòa là thẩm phán được cho là đã tự sát.
Vậy những bản án oan ức mà công dân phải
gánh chịu đến từ đâu?
Qua phát biểu của một
số lãnh đạo Tòa án, đồng thời cũng là Đại biểu Quốc hội thì nguyên nhân không
phải là do vấn đề nội tại của riêng nền tư pháp mà ở chỗ “quyền lực Nhà nước là
thống nhất” và “có nhiều thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước”.
Cụ thể là ông Phạm
Hồng Phong, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh nêu
quan điểm về ngành Tư pháp:
“Hiến pháp quy định
quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp, kiểm soát quyền lực
giữa các cơ quan Nhà nước, giữa các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp…
Hiện nay có nhiều thế
lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước đòi tam quyền phân lập nên cần hết sức
cảnh giác”. [4]
Không biết có phải ông
Phạm Hồng Phong muốn diễn giải, rằng dù có “phân công phối hợp, kiểm soát quyền
lực giữa các cơ quan” thì quyền lực Nhà nước vẫn “thống nhất”, vẫn quy về một
mối, không có bất kỳ cơ quan nào được phép vượt ra ngoài khuôn khổ bởi Việt Nam
không theo cơ chế tam quyền phân lập, điều mà nhiều thế lực thù địch đang đòi
hỏi?
Thêm nữa, có phải ông
Phó Chánh án Phạm Hồng Phong cho rằng bất kỳ ý kiến nào, dù mang tính khoa học
nhưng nói đến tam quyền phân lập đều là “thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà
nước”?
Tóm lại, hàm ý toát ra
từ phát biểu của ông Phạm Hồng Phong có phải là không thể quy trách nhiệm cho
riêng nền tư pháp?
Vậy phải chăng đó là
trách nhiệm của “Hệ điều hành”?
Năm năm trước, vào năm
2015 một bài báo đưa thông tin: “Đại biểu Quốc hội tính tỷ lệ án oan sai là
28%, Chánh án Tòa án Tối cao nói chỉ có 0,6%”. [5]
Cũng trong thời gian
này, Thoibaotaichinhvietnam.vn cơ quan của Bộ Tài chính thống kê “82 vụ án có
dấu hiệu oan sai trong 3 năm qua”. [6]
Lùi xa hơn, vào năm
2008, Trưởng ban Dân nguyện của Quốc hội Trần Thế Vượng khi trao đổi với báo
chí cho biết đã có trên 11.000 đơn khiếu nại, đề nghị xem xét theo trình tự
giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án đã có hiệu lực.
Thực tế các cơ quan tố tụng đã xem xét
5.000 đơn và chấp nhận kháng nghị 800 đơn, tức là phải tổ chức khoảng 800 phiên
tòa giám đốc thẩm hoặc tái thẩm.
Mỗi phiên tòa “mở
thêm” ấy tốn bao nhiêu tiền?
Dù kết quả các phiên
này thế nào thì chỉ với việc chấp nhận kháng nghị đã cho thấy tỷ lệ án oan, sai
là rất cao, báo Tienphong.vn viết “Tỷ lệ có oan sai rất cao, trên 10%”. [7]
Mô tả của Tienphong.vn
có vẻ không phù hợp với dân khoa học, công nghệ, cũng khác nhiều so với cách
hiểu của dân chúng.
Theo “cái lý” của dân
thì 800 trên 5.000 là 16%, con số 16% khi nói theo cách ước lượng sẽ là “gần
20%” (án oan sai) chứ không ai lại nói là “hơn 10%”!
Chấp nhận tỷ lệ 16%
oan sai cho cả 11.000 trường hợp thì có nghĩa là khoảng gần 2.000 con người,
cũng có nghĩa là gần 2.000 gia đình người dân bị oan khuất, thế là ít hay
nhiều?
Trong số các cơ quan
tham gia tố tụng, không hiểu sao phản ứng mạnh với phát biểu của đại biểu Quốc
hội về “nền tư pháp” lại đến từ một số lãnh đạo và đơn vị thuộc tòa án?
Có thể kể một số ý kiến
đã công bố:
“Nhiễu thông tin;
Truyền thông bẩn đã làm ảnh hưởng đến chính trị và cả nền tư pháp”. [8]
“Chỉ đưa ra hiện tượng
cá biệt để đánh giá bản chất của một nền tư pháp là chưa đúng”. [9]
“Nguy hiểm hơn, có một
vài đại biểu Quốc hội, chính thức là có 3 đại biểu Quốc hội phát biểu không
đúng với nội dung của vụ án, đưa ra nhận xét chủ quan, dựa vào thông tin trên
mạng xã hội, vấn đề này làm phức tạp thêm tình hình”. [10]
Một nền tư pháp trong
sạch, vững mạnh, một đội ngũ cán bộ giỏi chuyên môn, kiên định phương châm “do
dân và vì dân”, thực hiện đúng lời huấn thị của Hồ Chủ tịch là “công bộc của
dân” liệu có thể dễ dàng bị “Truyền thông bẩn” làm hoen ố như ý kiến người
trong cuộc?
Những chiếc bình gốm
cổ dẫu có bị chôn vùi hàng nghìn năm dưới đất hay trong lòng biển vẫn sáng đẹp
như mới sản xuất.
Chẳng nhẽ một nền tư
pháp dễ bị “truyền thông bẩn” làm hoen ố lại xứng đáng là “chiếc bình” phải nâng niu khi …
đánh chuột?
Và quan trọng hơn, có
phải dựa vào kinh nghiệm xử lý nhiều vụ án nên bài báo [8] đủ cơ sở để kết
luận, rằng “Truyền thông bẩn” có thể làm “ảnh hưởng đến chính trị” chứ không
chỉ tư pháp!
Liệu con số 16% bản án
bị oan sai, “82 vụ án có dấu hiệu oan sai” nêu trên có phải là hiện tượng cá
biệt như ý kiến đã nêu?
Nếu đó đúng là cá biệt
thì bao nhiêu phần trăm, bao nhiêu vụ việc oan sai mới “xứng đáng” xếp vào hàng
ngũ “không cá biệt”?
Quốc hội là cơ quan
quyền lực cao nhất của nhà nước, đại diện cho quyền lực của nhân dân, ngồi
trong hội trường Diên Hồng không phải là ngồi trong các mảnh vườn được rào dậu
và gắn biển Lập pháp, Hành pháp hay Tư pháp.
Không hiểu được điều
đó thì có nên đeo phù hiệu đại biểu Quốc hội?
Tranh biện tại diễn
đàn Quốc hội mà dùng hình thức quy chụp, thậm chí là công kích, hạ thấp uy tín
đối phương không phải là điều nên được khích lệ.
Liệu thói trọng cung
(lời nói) hơn trọng chứng mà báo chí phê phán khá mạnh mẽ có phải đang được áp
dụng không chỉ khi xét xử tại tòa mà còn cả khi tranh biện?
Thực lòng người viết
lại cảm thấy mừng khi các góc cạnh của “tảng băng tư pháp” được phơi bày tại
nghị trường, bởi có một chân lý đơn giản “Chỉ trong đêm tối tăm nhất mới có thể
thấy ngôi sao sáng nhất”.
Người dân chắc chắn
biết “ngôi sao sáng nhất” theo mách bảo của trái tim mình, và vì thế cứ ngu
ngơ, rằng “sao nào mà chả sáng” liệu có phải quê gốc ở Vũ Đại?
(Còn nữa)
Tài liệu tham khảo:
[1]
https://plo.vn/thoi-su/dai-bieu-tranh-luan-gay-gat-vu-ho-duy-hai-va-nhieu-ky-an-khac-918386.html
[2]
https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/tranh-luan-nay-lua-tai-quoc-hoi-ve-uy-tin-nen-tu-phap-trong-vu-an-ho-duy-hai-648934.html
[3]
https://vnexpress.net/dung-muon-bong-ma-the-luc-thu-dich-de-cong-kich-nguoi-gop-y-4116035.html
[4]
https://vietnamnet.vn/vn/thoi-su/chinh-tri/pho-chanh-an-toa-cap-cao-tranh-luan-voi-dbqh-mot-loat-vu-an-nong-648660.html#inner-article
[5]
https://baoxaydung.com.vn/dai-bieu-tinh-ty-le-an-sai-28-chanh-an-toi-cao-noi-chi-06-145029.html
[6] http://thoibaotaichinhvietnam.vn/pages/thoi-su-chinh-tri/2015-01-17/82-vu-an-co-dau-hieu-oan-sai-trong-3-nam-qua-17240.aspx
[7]
https://www.tienphong.vn/xa-hoi/ty-le-an-oan-sai-tren-10-141406.tpo
[8]
https://tapchitoaan.vn/bai-viet/cong-dan-va-phap-luat-2/vu-an-ho-duy-hai-nhieu-thong-tin-truyen-thong-ban-da-lam-anh-huong-den-chinh-tri-va-ca-nen-tu-phap
[9]
http://congan.com.vn/tin-chinh/dbqh-khong-the-vo-cam-voi-nhan-dan_94307.html
[10]
https://www.baogiaothong.vn/ba-dai-bieu-quoc-hoi-len-tieng-ve-phat-ngon-nguy-hiem-vu-an-ho-duy-hai-d465049.html
Xuân Dương
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire